W koÅ„cu. Po wielu latach oczekiwania, wielu grantach które mogÅ‚y być wykorzystane przez naszych przedsiÄ™biorców oraz naukowców, wreszcie zapadÅ‚a decyzja o akcesji naszego kraju do Europejskiej Agencji Kosmicznej. Ósmego czerwca pisaliÅ›my o petycji w tej sprawie, która miaÅ‚a być formÄ… nacisku na rzÄ…dzÄ…cych. Pewnie stosowne ustalenia podjÄ™to znacznie wczeÅ›niej, tak czy inaczej pozostaje satysfakcja że Polska ze swoim potencjaÅ‚em intelektualnym, naukowym oraz gospodarczym bÄ™dzie mogÅ‚a uczestniczyć w wielkich projektach, w eksploracji kosmosu na zupeÅ‚nie innych zasadach, na wyższym poziomie niż dotychczas. Akces do ESA pokazuje, że najwiÄ™ksze problemy mamy ze sprawami systemowymi. Nieźle idzie nam w kwestii promowania innowacyjnoÅ›ci, jak już wczeÅ›niej wspominaÅ‚em mamy wiele utalentowanych zespołów badawczych, Å›wietnych inżynierów, polska myÅ›l techniczna stoi na bardzo przyzwoitym poziomie. Niestety zarówno odnoÅ›nie  rozdziaÅ‚u Å›rodków z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, jak i wspomnianych kwestiach systemowych jest dużo gorzej. Z wydawaniem Å›rodków nie jest najlepiej, ale najgorzej sprawa wyglÄ…da z wykorzystaniem możliwoÅ›ci uczestnictwa w wielkich projektach, akcesji do wielkich, miÄ™dzynarodowych instytucji etc. dla których z reguÅ‚y niezbÄ™dne bywa praktyczne wsparcie polityki paÅ„stwa i osobiste zaangażowanie ważnych politycznych liderów. Tego od zawsze brakuje, tym bardziej zatem cieszy, że w koÅ„cu mogliÅ›my przeÅ‚amać niemoc decyzyjnÄ… i dostrzec szansÄ™. Owszem, wymaga to wyasygnowania 30 mln € rocznie, o co w czasach kryzysu wcale nie jest prosto, ale powiedzmy sobie szczerze – zawsze można znaleźć dobrÄ… wymówkÄ™, by w coÅ› siÄ™ nie angażować, czegoÅ› nie robić.

Pomimo sukcesów w wybranych obszarach badawczych, Polska na wÅ‚asne życzenie zostaje na peryferiach Å›wiatowego rynku innowacyjnych technologii. Dla polskich przedsiÄ™biorców i centrów R&D aktywne wsparcie polityczne jest niezbÄ™dne, aby mogli uczestniczyć w poważniejszych, wielosektorowych projektach, gdzie ważne sÄ… ustalenia miÄ™dzyrzÄ…dowe. Można wskazać wiele przykÅ‚adów takich wspólnych przedsiÄ™wzięć, jak konstrukcja satelitów, systemów noÅ›nych, wspólnego europejskiego systemu nawigacyjnego Galileo, systemów meteorologicznych Meteosat, teledetekcyjnych GMES, Å‚Ä…cznoÅ›ci satelitarnej, systemu kontroli ruchu lotniczego, zastosowaÅ„ w zakresie zarzÄ…dzania kryzysowego, obronnoÅ›ci i bezpieczeÅ„stwa. Na szczęście w koÅ„cu rzÄ…dzÄ…cy uÅ›wiadomili sobie, że dla kraju nie tylko ważna jest bieżąca polityka budżetowa, gospodarcza, że trzeba wizji, dalekowzrocznoÅ›ci, że szansÄ… jest rozwój, wielkie projekty, innowacyjność. OdnoÅ›nie kosmosu, nasze zaangażowanie oraz dokonania w naturalny sposób predysponujÄ… nas do uczestnictwa, poza tym bliskie kontakty miÄ™dzy naukowcami pozwalaÅ‚y do tej pory, mimo wielu barier (wÅ‚aÅ›nie systemowych), angażować siÄ™ w realizacje dużych przedsiÄ™wzięć.  Teraz otwiera siÄ™ szansa na zmianÄ™ mentalnoÅ›ci którÄ… można streÅ›cić jako krótkowzrocznÄ…, bieżącÄ… politykÄ™, której głównym mottem jest wiÄ…zanie koÅ„ca z koÅ„cem, traktowanie wysokich technologii, wielkich projektów, patrzenia w niebo/kosmos przez pryzmat bujania w obÅ‚okach – nie liczenia siÄ™ z twardymi, przyziemnymi realiami.  Krótko mówiÄ…c, warto wykorzystać szansÄ™ jakÄ… daje czÅ‚onkostwo w instytucji dysponujÄ…cej 4 miliardowym budżetem (€).

Poniżej, poza krótką charakterystyką Agencji, zamieszczamy ikonografikę, która dowodzi, że to dla nas czysty zysk (wpływy tylko z tytułu członkostwa mogą niemalże równoważyć nasze zobowiązania wobec unijnego budżetu (składka) wraz z opłatą za uczestnictwo w ESA). Pozostaje mieć tylko nadzieję, że nasi przedsiębiorcy oraz naukowcy będą umiejętnie korzystać z nowych możliwości.

Europejska Agencja Kosmiczna to jedna z najważniejszych w Europie platform uzgadniania programów współpracy w dziedzinie zaawansowanych technologii. Polem współpracy sÄ… zatem nie tylko badania naukowe w dziedzinie bliskiego i dalekiego kosmosu, technologiczne prace badawczo-rozwojowe, ale też pozyskiwanie zamówieÅ„ w przemyÅ›le, produkcja najbardziej zaawansowanych technologicznie wyrobów, które sÅ‚użą programom wykorzystania technik satelitarnych.  Od dawna wiele projektów kosmicznych programowanych w europejskiej ESA, amerykaÅ„skiej NASA, rosyjskiej ROSKOSMOS czy japoÅ„skiej JAXA (i innych, niewymienionych) ma czÄ™sto znaczenie Å›ciÅ›le utylitarne. To liczne zastosowania, bez których trudno byÅ‚oby sobie obecnie wyobrazić normalne funkcjonowanie gospodarki, np. Å‚Ä…czność satelitarna, systemy nawigacyjne, meteorologia, geofizyka, analiza obrazów Ziemi wykonywanych z kosmosu.  Badania kosmiczne tylko w części stanowiÄ… domenÄ™ nauk podstawowych. Aby zrozumieć prawa fizyki, staramy siÄ™ opisać budowÄ™ galaktyk, materii miÄ™dzygwiazdowej, odlegÅ‚ych gwiazd i naszego SÅ‚oÅ„ca, planet, górnych warstw ziemskiej atmosfery. To wielokierunkowy rozwój nauki jako takiej, ludzkiego poznawania wszechÅ›wiata, jego budowy, który pozwala na staÅ‚y postÄ™p w wielu dziedzinach. Warto o tym wszystkim pamiÄ™tać – dobrze, że możemy być częściÄ… mechanizmu dokonujÄ…cego odkryć, generujÄ…cego postÄ™p, a nie pozostawać na peryferiach, jak to do tej pory czÄ™sto miaÅ‚o miejsce.