Muzyka Z Pliku | HD-Opinie.pl

05 lip
2019

Alternatywa: Audirvana + stream highresaudio. Efekt? Tidal out!

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Aktualności, Audio, Slider, Streaming, Technologie | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie.pl

Audirvana od niedawna nie jest wyłącznie jabłkolubna, jest dostępna dla szerokiego grona zainteresowanych, developer w końcu wprowadził wersję dla Windowsa. Wspominałem o tym, oprogramowanie pierwotnie integrujące biblioteki iTunes bez ograniczeń narzucanych przez Apple (tak, trzeba było zmieniać ręcznie ustawienia dla hi-resów, serio, tak kiedyś to wyglądało), wyewoluowało w jeden z najmocniejszych odtwarzaczy softwareowych na rynku. Obecnie, w wersji 3.5, software może śmiało konkurować z innymi rozwiązaniami tego typu na rynku. Do front-endu Roon brakuje tutaj zaawansowanego DSP, rozbudowanej obsługi stref i technologii / wsparcia dla sprzętu audio (daki, streamery, protokoły) oraz samego zawiadywania bibliotekami, ale… ma Audirvana pewien atut nie do przecenienia. Tym atutem jest integracja streamu highresaudio. Od trzech dni testuję (macie tydzień darmowego streamu do przetestowania tematu) i muszę powiedzieć, że jakość jaką oferuje ta usługa MIAŻDŻY popularnego Tidala (popularnego wśród osób, które zwracają uwagę na takie szczegóły jak bezstratny strumień, bo Tidalowi daleko do potentatów streamingowych tj. Spotify czy Apple Music). Tidal zdecydował się na kontrowersyjną technologię MQA, de facto stratną kompresję, która ma zagwarantować lepszą jakość dźwięku (wg. autora nie gwarantuje) niż flaczkowy 16/44, jaki Tidal/Wimp wprowadził jako pierwszy. Od paru tygodni Roon ma Qobuza, podobnie jak Audirvana, także tutaj nie ma zasadniczej różnicy, ale z Qobuzem taki problem, że jest niesłowny… obiecywano równoczesny start usługi w Hiszpanii, Włoszech oraz w Polsce jeszcze w 2017 roku, a tymczasem w kraju nad Wisłą, jak nie było hi-resów z Francji, tak nadal ich nie uświadczymy i nie ma już w tym względzie żadnych zapowiedzi ze strony usługodawcy. Można bawić się w VPN, ale to z miejsca (brak oficjalnego dostępu) ogranicza Qobuza, do tego dochodzi (podobnie jak w Tidalu) promowanie kontrowersyjnego MQA (część katalogu, dostępne są także albumy w PCM/DSD w jakości > redbook).

To, co robi różnicę: stream highresaudio

Widać, że ktoś tu wybrał inną drogę, drogę mniej, ale lepiej. Mniej, w sensie, nie miliony albumów, a dziesiątki tysięcy, ale to co jest (a jest całkiem sporo, choć oczywiście trudno tu mówić o takiej swobodzie wyszukiwania jak w innych miejscach) to naprawdę topowa, znakomita jakość materiału. Nie dość, że mamy najlepsze wytwórnie, dostęp do najlepszych katalogów, to strumień hi-res jest …faktycznie strumieniem hi-res. To, przykładowo, bitrate 2200~3000 kbps, nieosiągalny w innych miejscach (poza nielicznymi wyjątkami vide Qobuz, niestety tam strumień przycina się pod mobilne). To przykład bezkompromisowości w zakresie przesyłania muzyki via Internet, najlepszego strumienia (no jest PrimeSeat z Nipponu, ale to ciekawostka, tj. stream DSD o jeszcze wyższych parametrach), gdzie nie ma sztuczek (VBR), gdzie mobilne nie decyduje o parametrach, gdzie liczy się tylko i wyłącznie jakość dźwięku. Dynamika, rozdzielczość (detale, wgląd w nagranie) są tutaj na referencyjnym (z pliku) poziomie. Sprawdźcie sami, to naprawdę robi różnicę!

Najlepsze labele

Najlepszy materiał

Sama aplikacja jest baaardzo prosta w obsłudze, właściwie większość tego, co „pod maską”, konfiguruje się z automatu, nie ma jakiś wyszukanych i rozbudowanych opcji przeglądania, zawiadywania bibliotekami, ale też w tej prostocie tkwi duża zaleta alternatywy. To łatwe, proste i oswojone… każdy, kto słuchał kiedykolwiek muzyki z komputera czuje się „jak w domu”. Nawigowanie przypomina foobara (jest – wreszcie – mobilna wersja tej aplikacji pod iOS, niebawem wpis o tym), to co niezbędne jest, można praktycznie odrazu rozeznać się w temacie. Oczywiście nie jest tak, że bez wad. Poza wymienionymi brakami w porównaniu do bardziej zaawansowanych aplikacji, softwareowi brakuje stabilności działania (głównie mam tu na myśli omawiany „w pakiecie” stream highresaudio), czasami zawieszają się interfejsy audio, poza tym trzeba wstrzymywać pracę danego, by odpalić innego klamota (Roon pozwala na granie w tym samym czasie przez wiele urządzeń, tutaj Audirvana nie jest żadną konkurencją, bo tego zwyczajnie nie umie). Do tego nie widzi innych sieciowych urządzeń niż te z obsługą uPnP/DLNA, co wyklucza całe mnóstwo sprzętu z innymi technologiami, protokołami. To bardziej – i tak należy na to patrzeć – odtwarzacz osobisty audio, oprogramowanie do słuchania z jednego klamota. Zresztą, nawet ustawienia dla poszczególnych, podłączonych pod komputer urządzeń, powielają się dla każdego interfejsu, nie można dokonać nastaw odmiennych dla każdego. Także o multiroomie, o strumieniach Cast, airplayowych zapominamy.

Tidal

Klasyka odnośnie zawiadywania, wyszukiwania, trochę trąci myszką, ale nie o to chodzi, bo chodzi przecież o muzykę, o nic innego, prawda?

Niby można zainstalować aplikację mobilną, ale jej działanie pozostawia sporo do życzenia. De facto, obecnie, jest ona bezużyteczna (często przerywa odtwarzanie), także jako aplikacja sterująca sprawdza się raczej do kitu. Także, choć jest w App Storze, to nie polecam, bo nie dość że płatna (tak płatna, mimo zakupu samego programu oraz opłacenia streamów), to nie daje satysfakcji. Można użyć oprogramowania do obsługi XBMC (tak też robię), uzyskując podstawową obsługę zdalną, można też posiłkować się jakimś oprogramowaniem do zdalnego zawiadywania (komputerem) typu zdalny dostęp/pulpit. Nie jest to wygodne, nie jest w żaden sposób porównywalne z Roonem, dlatego jak wyżej – to rozwiązanie do osobistego korzystania: komputer/interfejs/efektor. Stara szkoła. Godząc się na te, wymienione powyżej ograniczenia funkcjonalne, dostajemy w zamian coś, co pieści ucho, gra na poziomie lepszym od Tidala zintegrowanego zarówno pod Audiorvaną, jak i Roonem. Nie znajdziemy tutaj internetowego radia (żadnych rozgłośni), jakiś algorytmów podpowiadających, wyszukujących, muzykę nam serwujących. Nie. Tu jest tylko to co sami wybierzemy i naciśniemy „play”. Czyli dla purystów, ale też dla tych, którzy chcą muzyki z sieci słuchać w najlepszych okolicznościach przyrody. Jakość jest tu na pierwszym miejscu, zdecydowanie. Sam soft pozwala na optymalizację pracy komputera (sysop), co pozwala nie zawracać sobie głowy w dłubaniu w OS. Widać, że chodziło o stworzenie czegoś prostego, czegoś co w najprostszy sposób pozwala słuchać muzyki z kompa.

Ubogo, w porównaniu do Roona, ale też inna filozofia.: PC -> interfejs -> efektor

SQ robi tutaj, stream wysokomocny, najlepsza jakość

Do wyboru

Optymalizacja pracy OS. Leci sobie 1k utworów w mieszadle. Niestety czasami się gubi (traci połączenie).
Crystal Castles… tak, taka muzyka też jest w highresaudio streamie

To taki powrót „do korzeni”, z świetnym jakościowo streamem w opcji. Właściwie bez highresaudio to ciekawostka, ale ten strumień robi zasadniczą różnicę. Wiele z oferowanej muzyki jedynie tam, jedynie za pośrednictwem tytułowej obsługi, pozwala osiągnąć najlepszy jakościowo efekt. Po prostu nikt nie oferuje takiego strumienia, jak narazie, zintegrowanego w swoim rozwiązaniu (Roon jest tu oczywistym kandydatem, bo też, póki co, nie jest mobilny, nie koncentruje się na graniu na wynos i raczej, nawet jak będzie dostępna taka opcja, nie będzie to sedno). Innymi słowy to coś dla ludzi, którzy słuchają muzyki w zaciszu domowym, na wysokiej klasy sprzęcie, albo po prostu na sprzęcie HiFi, na stacjonarnych słuchawkach, którym zależy na jak najlepszym SQ. Taki tandem pozwala na to, by z Internetu grać na poziomie dotychczas w strumieniu prawie, że nieosiągalnym (na takim poziomie, poza Qobuzem, w ogóle nieosiągalnym). Fajnie, że jest taka alternatywa, alternatywa nie dla każdego, dla niektórych ciekawe uzupełnienie (myślę o użytkownikach Roona). Sama aplikacja kosztuje około 250 złotych. Jest wartościowym rozwiązaniem, choć – i to trzeba sobie powiedzieć wprost – nie jedynym, bo przecież jest świetny JRiver oraz darmowy foobar etc. Tak, czy inaczej, mam nadzieję, że strumień highresaudio będzie niebawem dostępny także w innych kombajnach audio, bo to coś bardzo, bardzo wartościowego. Jakościowo, podkreślam, bije Tidala na głowę.

I to jest coś, co robi zdecydowanie różnicę na plus. Doskonała jakość strumienia, najlepsza wg. mnie, jaką oferuje usługa streamingowa na rynku

Trzeba korzystać z alternatywnych zdalnych pilotów, jak jest KODI to jw. Niestety trzeba, bo…

…to powyżej, to niedopracowane guano

24 lut
2019

Sonore microRendu z PSU CIAUDIO – megatest HDO

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Artykuły, Audio, PC Audio, Slider, Streaming | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie.pl

„…Tym razem będziemy długo testować tego grzdyla, oj długo i nie tylko pod Roonem (choć głównie, ale nie tylko). Będzie HQPlayer, będzie też o najnowszym wypuście oprogramowania smallgreencomputer (wersja 2.7 czytaj integracja streamu Spotify, sporo poprawek dotyczących obsługi dźwięku 1 bitowego itd/itp). Także kompleksowo sobie potestujemy, myślę, że recenzja będzie składała się z paru rozdziałów… bo to nie jedyny end-point jaki planujemy skonfrontować z naszymi bezkompromisowymi wymaganiami. Ma być bezobsługowo, ma być bez ograniczeń jakościowych, to znaczy, że musi radzić sobie z sygnałem DSD512 w konwersji PCM@DSD, musi wpasować się w multistrefowe granie, musi działać bezproblemowo z naszymi silnikami DSP (kilka różnych plus wtyczki), ma być oczywiście pasywnie, ma oferować wiele możliwości w zakresie sterowania (pełna elastyczność w tym zakresie)…”

Mhm, tak właśnie było, długo i – nie ukrywam – z dużą przyjemnością, „męczyłem” tytułowy zestaw. Mówią: chcesz najlepszy komputerowy transport, myślisz – Rendu. I coś w tym jest. Wyspecjalizowane, zaprojektowane wyłącznie w jednym celu: dostarczenia sygnału zero-jedynkowego do DACa bez mielizn, bez problemów, jakie stanowią zmorę komputerowego audio. To ma być portal, pomost między tym co z internetowej sieci (na upartego można podpiąć dysk, można zrobić z tego mini serwer, czy też samodzielne źródło – odtwarzacz) strumieniem na żądanie wpada (LAN) a audioklamotami tj. jakimś DACzkiem (USB – choć, właśnie, jest już mod na światłowód, jak ktoś woli taki sposób transmisji sygnału). Małe, niepozorne, a stanowiące jeden z kluczowych elementów toru grającego z plików. Bo, niestety, ale komputerowe źródło nie może być „jakieś”, musi być odpowiednio skonfigurowane, a najlepiej zoptymalizowane, czy – właśnie – wyspecjalizowane. Można kupić streamer, czy obecnie kupić wszystko w jednym (coraz częściej) i darować sobie lekturę niniejszego testu. Owszem – można, tyle tylko, że poziom jaki możemy osiągnąć za pośrednictwem takiego plikowego transportu (tak był przez 99% czasu testowany) to poziom najdroższych strumieniowców, to poziom prawdziwe high-endowego klamota, który potrafi samodzielnie (bardzo, bardzo mało takich) przyjąć strumień, dokonać jego konwersji w locie (PCM-DSD 22,x MHz aka DSD512) i wypluć to przetworzone w trzewiach na kolumny czy słuchawy. Ciężka sprawa. Wymaga to bardzo potężnej mocy obliczeniowej. Tak, można posiłkować się …komputerem, to znaczy zbudować sobie system oparty na front-endzie (wiadomo jakim) i to w obu przypadkach jest rozwiązanie najrozsądniejsze. Tyle, że taki microRendu z takim jak w tytule wpisu PSU (nie pomijamy tego, to być musi) to śmieszne pieniądze w porównaniu ze streamerem, który będzie w stanie przyjąć (w tej opcji takim samym pomostem dla sygnału jak Rendu) strumień o wspomnianych powyżej parametrach. Ktoś tu zaraz zaprotestuje – serio, warto kruszyć kopie o te konwersję, warto się napinać, żeby te wyczynowe DSP mieć? Cóż, według mnie cholernie warto.

Zgrzytem był płatny (20$) upgrade OS do wersji 2.5, obecnie najnowszy wariant to 2.7

Poza microRendu obecnie w ofercie Sonore jest parę innych, znacznie droższych, transportów PC audio oraz serwerów

Platforma systemowa (OS) Sonicorbiter daje nam takie, jak wyżej, możliwości. Jest elastyczna, oparta na upichconym pod kątem audio kernelu / jądrze, gdzie całość przyporządkowano jednemu: muzyce. A konkretnie pobraniu streamu z sieci, integracji w jednej z dostępnych w oprogramowaniu opcji softwareowych, to znaczy wybrowi odtwarzacza / front-endu, czy sposobu transferu muzyki w ramach któregoś z dostępnych protokołów i przesłaniu tego via USB do DACa. Domena cyfrowa. Transport komputerowy. Mhm, tylko że w założeniach tego komputera „ma nie być”, ma być dla nas (i dla sygnału) TRANSPARENTNY. To kwestia psychologii i technologii… już tłumaczę, co mam na myśli. Otóż dla kogoś, kto nie ma ochoty widzieć PC jako źródła dźwięku, stawiać standardowy komputer osobisty, wszystko jedno w jakiej formie by on nie był, jako obowiązkowy element toru gdzie grają pliki, chce za wszelką cenę uniknąć sytuacji, w której ten komputer JEST WIDOCZNY, czy JEST OBECNY (nawet jeżeli sprytnie gdzieś zakamuflowany, ukryty) i wymaga typowej dla PC obsługi. Nie chce tego, kłóci mu się takie rozwiązanie z wizją systemu, gdzie WSZYSTKO przyporządkowane jest WYŁĄCZNIE muzyce. W takiej sytuacji albo kupuje sobie streamer, co od razu oznacza ograniczenia funkcjonalne (do niedawna obsługa DSD tylko do poziomu DSD64, brak integracji z wieloma programami, front-endami audio, brak elastyczności w zakresie obsługi silników DSP, tylko czasowe, zazwyczaj krótkie wsparcie i do tego niezbyt obfite w usprawnienia, nowości…), oznacza że dokonujemy pewnego, mocno ograniczonego funkcjonalnie, wyboru.

» Czytaj dalej

09 sie
2018

Prawdziwie bezprzewodowe kolumny stereo Aurender S5W

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Aktualności, Audio, Slider, Streaming | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie.pl

Pamiętacie nasz artykuł o KEFach LS50 Wireless? System zaklęty w paczkach, ale jednak drut, a nawet w sumie parę drutów, bo kolumny skrętką, a i kable jeszcze sieciowe do gniazdek w ścianie musowo. Wiadomo. No to teraz patrzajcie (tak, lubimy Strażników): stereo oparte na dwóch monitorach komunikujących się między sobą bezprzewodowo, wyposażone w BATERIE (jakieś 50 godzin grania) oraz moduł – rzecz jasna – bezdrutowy. Ten moduł to w ogóle ciekawa sprawa, bo Aurender postanowił rzecz maksymalnie uprościć, a jednocześnie dać użytkownikowi coś, co będzie w pełni uniwersalne. Ten moduł ma USB. Tylko. I tak, podpinamy sobie dowolne źródło, niczego ofc nie konfigurujemy (bo nie trzeba) i z poziomu ekranu komputera, handhelda (wszystko to można też zdalnie, jak ktoś chce, wystarczy odpowiedni soft) odtwarzamy. Dowolne oprogramowanie, dowolny system operacyjny, zaraz po wpięciu. Wszystko. No to jest taki poziom prostoty, który – powiem szczerze – bardzo mi się podoba. Nie trzeba kompletnie się znać, nie trzeba wprowadzać żadnych ustawień (kolumny i moduł komunikują się między sobą w ramach swojej sieci mesh …zero konfigurowania czegokolwiek: włączamy ON i gra). To najprostszy sposób na muzykę z pliku. To raz. A dwa, to faktyczna realizacja idei system zaklęty w głośnikach, w odróżnieniu od wspomnianych KEFów totalnie bezkonfiguracyjny i totalnie bezdrutowy. Wow!

Kojarzycie te nieprawdziwe wizualizacje, z kolumnami bez kabli, bez elektroniki, żeby to ładnie wyglądało, nie ingerowało w projekt wnętrza?
Jasne że kojarzycie. No to tutaj nie ma żadnej ściemy. Tak to właśnie wygląda. Dwie paczki bez druta, bez elektroniki.
Cały system. Tak jak go widać na obrazkach. Dokładnie tak.

Muszę te paczki zdobyć do testów, mam nadzieję że trafią do dystrybucji w .pl. Bardzo na to liczę. No dobrze, wiemy już, że to faktyczna realizacja pomysłu na świat bez kabla, ale – słusznie – zapytacie zaraz: „co z resztą, co tam gra i czy warto kruszyć kopie?”). Aurender zrobił to dobrze. Konstrukcję oparł na duńskich przetwornikach (duet tweeter Scan Speak & średnio-nisko SEAS), obudowy wykonano z alu, zadbano o dobre ekranowanie oraz odprowadzanie ciepła (moduł zasilania oparty na bateriach, cała elektronika, z ampami, wszystko w kompaktowych, bo to niewielkie monitory, obudowach ukryto), na co wskazują ożebrowane boki paczek. Jak wspomniałem, niczego nie musimy w nich ustawiać, niczego, wystarczy do modułu „źródłowego” podpiąć komputerowy transport dowolnego typu. Sam moduł, zresztą, też bardzo ciekawy. Aurender idzie pod prąd, żadne tam magie cyferek, częstotliwości na poziomie 1kHz, 32 bity, DSD czy DXD i co tam jeszcze. Nie. Zrobili przetwornik, który wypuszcza stare, dobre, bitperfectowe 16/44. Podkreślam jest bitperfect, bez kompresji, czysty, nienaruszony strumień. Z modułu do obu skrzynek. Bez druta. Właśnie tak.

Bateria, która zmienia prawie wszystko (prawie, bo moduł USB bez druta też jest oryginalny)

No właśnie. Prościej i bardziej uniwersalnie NIE DA SIĘ. Transmiter w formie dongla i już.
Autokonfiguracja w ramach własnej sieci mesh. Super!

Patent na granie z wysokiej klasy streamera (może też być serwer audio i to wg. mnie idealne rozwiązanie dla tych paczek… ROCK (Roon) i już)
W miejscu gdzie sobie słuchamy tylko interfejs, taki jak na obrazku, duży dotykowy ekran i wybieramy z naszej szafy grającej to, na co mamy ochotę – brak barier w obsłudze, w sposobach komunikacji, takie klasyczne stereo z CD tylko komputerowe, z pliku, ale podobnie proste w obsłudze

Cena tego wielce oryginalnego produktu to 3000 dolarów. Tanio nie jest, ale wg. mnie to może być naprawdę COŚ, rzeczy która całkowicie zmienia postrzeganie systemu audio, toru audio. Oczywiście trzeba tego posłuchać, trzeba sprawdzić jak dobrze udało się zrealizować zamysł całkowitego wyrugowania drutów. Nie chcę niczego wieścić, bawić się we wróżkę, ale… świat zmierza w tym kierunku, widzimy to bardzo wyraźnie w przypadku słuchawek, ale także „dużego stereo” – integruje się i rezygnuje. Z kabli rezygnuje. W przypadku Aurendera dochodzi jeszcze fenomenalna prostota. To dla kogoś, kto alergicznie reaguje na komplikacje komputerowego audio. Owszem, źródłem będzie tutaj coś komputerowego – fakt – ale sam system to rzecz z gatunku plug&play, przy czym tutaj praktycznie nie ma tego plug. Tu jest tylko play (no, jak wspomniałem, ON). To moim skromnym zdaniem jest najistotniejsza od strony użytkowej sprawa – nic nie trzeba. Więcej, moduł, jak opisał Krzyś Connaker z CA, może sobie być gdziekolwiek (to ma formę dongla, ludzie, to mały pendrive do którego podpinamy jeden kabel USB coś tam, w zależności od komputerowego źródła). Właśnie, parę stropów, wiele ścian… nie ma problemu, bo pracuje tam na tyle wydajny moduł bezprzewodowej transmisji, jak wspomniałem oparty na własnej sieci mesh, że może to sobie grać w innych pomieszczeniach bez najmniejszych opóźnień, bez dropów, no całkowicie bezproblemowo. Wow!

Brakuje (subiektywnie) białego

Realizacja w praktyce idei bezprzewodowego świata, z wyautowaniem zasilania, całej (zbędnej) elektroniki, z źródłem, które możemy trzymać w dłoni, z źródłem, które jest kieszonkowym komputerkiem strumieniującym wszystko jak leci. Tak – to jest właśnie – TO. Bardziej niż KEF, w bezkompromisowej (druty OUT) formie. Do mnie to przemawia, przemawia jak cholera, bo marzyła mi się taka właśnie prostota, taki właśnie tor, taki system: dwie paczki, na ładnych standach (a cholera, niech będą akrylowe przezroczyste dla podkreślenia efektu, no niech będą takie! ) i już. Coś czuję, że brzmieniowo nie będzie powodu do narzekań, że dzięki takiemu systemowi zapomnimy o tych wszystkich cyferkach, protokołach, wtyczkach, połączeniach… będzie tylko muzyka. Muzyka z pliku. Tyle, że to ona będzie w centrum, czyli dokładnie będzie tak, jak być powinno. Zawsze.

Do mnie to przemawia.

Jak widać, można zaaplikować akumulatory o różnej wydajności…

Montujemy i zapominamy o drutach. Jakichkolwiek drutach.

25 lut
2018

Nowa era w audio, czyli coś co wszystko zmienia: all-in-one Auralic Polaris

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Artykuły, Audio, PC Audio, Slider, Streaming | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie

Na wyrost? Nie, nie na wyrost. Tak jak KEF-y LS50 Wireless są, w co nie wątpię, zwiastunem końca tradycyjnego toru audio i w perspektywie nastu lat będziemy mieli coś co gra (głośnik), dopasowując się jednocześnie do pomieszczenia, niknąc w nim, wtapiając się, znikając, tak Polaris jest alternatywnym uwieńczeniem rewolucji jaka dokonuje się w audio na przestrzeni ostatnich paru lat w zakresie elektroniki. Innymi słowy, albo będzie nam samo pomieszczenie grało, albo będziemy mieli zintegrowane, niewielkie, małe coś, co zajmie minimum przestrzeni, nie będzie wymagało specjalnego, wydzielonego miejsca, de facto audio „zniknie”, czyli tak jak to u designerów wnętrz od zawsze było: wygumkowane, audio nie ma… tyle, że teraz będzie grało. Zamknięcie wszystkiego w formie niewielkiego urządzenia bez ograniczeń funkcjonalnych, takiego, które gotowe jest na wyzwania przyszłości – tytułowy klamot jest właśnie czymś takim. To faktycznie „koniec drogi”, to finał, połączenie świata IT z światem audio w dojrzałej, kompletnej formie. Jest tak, nie tylko z powodu doskonałości dzisiejszych procesorów, miniaturyzacji układów, szybkich łącz sieciowych, stałego dostępu do sieci i jeszcze długo by wymieniać… powodem, dla którego według mnie możemy mówić o ostatecznej transformacji domowego systemu audio w nowe, jest OPROGRAMOWANIE. Kod jest dzisiaj wszystkim. Bez niego komputer jest bezużytecznym złomem, bez niego to nowe audio nie ma racji bytu. Już tłumaczę o co chodzi. Taki zintegrowany system tylko wtedy ma sens, gdy zarówno dostęp do treści jak i sposób jej odtwarzania oraz sama obsługa całości to algorytmy, linijki kodu, tysiące linijek kodu. Nie ma w tym nic romantycznego, prawda, ale tak to wygląda „od spodu”. Sposób w jaki trafia do klamota sygnał, transformacja, przetwarzanie tego sygnału, jego dopasowanie (korekcja pomieszczenia, zaawansowane DSP), sposób jego wzmocnienia i finalnego odtworzenia to kod, podobnie jak „warstwa użytkownika”, UI/interfejs… no, wszystko. Polaris jest kwintesencją, a jest nią, bo choć na rynku pojawiło się sporo urządzeń z własnymi rozwiązaniami, cyfrowych omnibusów, to nigdy wcześniej nie mieliśmy SYSTEMU OPERACYJNEGO AUDIO. Jak wiecie, taki system powstał, jest dostępny i tworzy niezbędną warstwę dla tego, co powyżej: transformacji domowego toru audio w coś, co nierozerwalnie łączy odtwarzanie dźwięku z IT. Patrząc zaś szerzej, na dystrybucję, na dostęp do muzyki dzisiaj (wielkie bazy danych, przetwarzanie w centrach), widzimy że to nieuchronne i zwyczajnie nie ma odwrotu od powyższego. Wielkie sieci sklepowe wycofują się ze sprzedaży kompaktów, download powoli, ale wyraźnie staje się już tylko uzupełnieniem dla streamu.

Polaris nie przypomina tradycyjnego urządzenia, więcej – jest w opozycji do klasyki, bo mamy tutaj wszystko to, co w przypadku klasycznych systemów stanowi co najwyżej dodatek. Dodatkowo stanowi haj-endową wersję all-in-one, przy czym w odróżnieniu od budżetowych rozwiązań, które pojawiły się (oferujących coraz większą funkcjonalność, multifunkcjonalność), tutaj trzeba było uwzględnić wyższe wymagania odnośnie jakości, bo przecież to ma być wysoka półka, ma być alternatywa dla systemów za kilkadziesiąt tysięcy, ma być (i według mnie jest) zmiana filozofii budowy całego toru audio, co implikować będzie bardzo poważne przetasowania w całej branży audio. I – biorąc pod uwagę ROONa – jest takim punktem zwrotnym. To kompletne rozwiązanie, to synteza (teoretyzując: nigdy nie osiągniemy podobnego rezultatu łącząc poszczególne komponenty) całości, to coś co wg. mnie po prostu zamyka temat. Jest system operacyjny Roon labs (z firmową alternatywą w postaci Lightning OS), jest integracja wszystkich elementów na poziomie wykraczającym poza budżet, to znakomicie grające urządzenie, a do tego takie, które może i będzie grało zawsze najlepiej, bez względu na to gdzie zostanie umiejscowione. Tak, nie ma tu pomyłki, bo to co dzisiaj oferują takie programowe rozwiązania (kod!) jak Dirac Live (szczególnie w wersji pełnej) pozwala na osiągnięcie rezultatu NIEOSIĄGALNEGO w przypadku tradycyjnego audio. Wróć. Ok, można osiągnąć podobne rezultaty na drodze niezwykle kosztownego, długotrwałego procesu dopieszczania systemu, akustycznego dopasowywania pomieszczenia, uwzględnienia pierdyliarda czynników. Teraz, moi drodzy, stoimy u progu nowego – wystarczy maznąć na dotykowym ekranie i się zadzieje. Wiem, brzmi to dla tradycjonalistów koszmarnie, ale cholera… to, co działo się w studio nagraniowym, to czym dysponował inżynier dźwięku, to co robiono podczas pracy nad materiałem, to jak (w idealnych warunkach studyjnych) udawało się przygotować materiał teraz jest nie tylko na wyciągnięcie ręki (dostęp), ale jest do wyczarowania w domowych warunkach, bo NOWY system audio może nam się dostosować do danych warunków i stworzyć nie tylko optymalne, ale finalnie DOSKONAŁE warunki odsłuchowe. Widzę to wyraźnie, opisuję na łamach (True-Fi, Reference, Dirac i inne tego typu rozwiązania…), a wspomniany audio OS pozwala na dowolne kształtowanie, integrację, dopieszczanie na drodze programowej całego toru złożonego z jednej skrzynki i efektorów.

POLARIS potrafi, bo umie, bo jest wyposażony w układy komputerowe zapewniające kompatybilność z tym, co dzisiaj kluczowe… z kodem. ROON Ready to furtka do nowego świata, bo daje nam sposobność rozszerzenia możliwości takiego klamota właściwie bez ograniczeń. Nie ma rzeczy niemożliwych. To kompletna zmiana filozofii, tego co gra w domu. Możemy wymazać cały proces poszukiwania i błądzenia, bo świetnie brzmiące urządzenie może ewoluować i będzie ewoluować wraz z rozwojem systemu operacyjnego audio, już teraz wraz z rozwojem kodu oferuje funkcjonalności, nowe możliwości, które wcześniej WYMAGAŁY ZMIANY CAŁEGO SYSTEMU. Teraz wystarczy aktualizacja. Wraz z ucyfrowieniem całego toru (aż do gniazd głośnikowych) ludzie odpowiedzialni za rozwój kodu mogą w praktyce wszystko. My, użytkownicy, możemy wszystko. Rodzi to oczywiste konsekwencje… niektórzy mówią: to zbyt skomplikowane, to nas przerasta, to wymaga (…), moim zdaniem to błędne rozumowanie. Dobre UI, dobry kod, to najprostsze, najprzystępniejsze, najłatwiejsze w obsłudze, to brak konieczności przeczytania manuala, to brak konieczności „znania się”. Z jednej strony automatyka, z drugiej przyjemne, łatwe, atrakcyjne w odbiorze interfejsy, z takim pomysłem na obsługę, by każdy mógł opanować to z marszu. Da się. To się właśnie dzieje. Doszliśmy do tego po wielu latach rozwoju systemów komputerowych, rozwoju elektroniki osobistej, sposobów interakcji z światem zero jedynkowym. AUDIO KORZYSTA Z TYCH POSTĘPÓW. Polaris, ROON, to o czym przeczytacie poniżej, soczewkują nam idealnie to branie pełnymi garściami z osiągnięć współczesnego IT. Złożoność zastępuje prostota, każdy może, za moment proces inicjowania, instalacji, ustawień będzie na tyle zautomatyzowany, że faktycznie wystarczy usiąść i nacisnąć play. I bardzo dobrze. A dla każdego „geeka”, swojsko „dłubacza” (niżej podpisany ) to nieograniczone możliwości ewolucji tego, co nam gra dokonywane nie tylko za pomocą portfela, bo coraz częściej bez udziału $ (bardzo to zmieni całą branżę, zobaczycie, BARDZO), ale wiedzy, umiejętności oraz otwartego podejścia do spraw, które do tej pory nie były dobrze rozumiane, rozpoznane. To wraz ze streamem zmienia wszystko. Nieodwracalnie.

Muzyka to miłość. Brak ograniczeń w odkrywaniu tego, co kochamy, to wystarczająco fascynująca perspektywa… nieprawdaż?

» Czytaj dalej

28 lip
2017

R.I.P iPod, R.i.P

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Aktualności, Audio, Slider | Brak komentarzy

Stało się. Ostatnie iPody (nie wliczamy Touch’a, będącego w praktyce iPhone’em bez modułu komórkowego) Nano oraz Shuffle zniknęły wczoraj wieczorem z oferty Apple On Line Store. To koniec pewnej epoki, której symbolem był właśnie iPod. Przenośny odtwarzacz audio, który zrewolucjonizował branżę. Który doprowadził do uwolnienia muzyki i to w dosłownym tego słowa znaczeniu. Zapełnienie pamięci kilkunastoma tysiącami piosenek, tysiącami albumów… tak, iPod doprowadził do tego, co dzisiaj stanowi główny kanał dystrybucji – nie płacimy za utwór, nie płacimy za album, płacimy za dostęp. Początek był legalny inaczej (pamiętacie Napstera, prawda?), ludzie pobierali całe dyskografie skompresowane stratnie, by następnie zapełnić pamięć w swoim odtwarzaczu przenośnym. Ten nie musiał być iPodem i często nie był, ale to właśnie iPod przyczynił się do rewolucji, do popularyzacji muzyki z pliku, do radykalnych zmian w całej branży. Na początku minionej dekady nośnikiem była płyta CD, muzykę sprzedawano, muzyka to było coś fizycznego, do kupienia w sklepie. Wszystko zmieniło się za sprawą małego, białego pudełka, które zawładnęło rynkiem na kolejne 10 lat, aż do chwili, gdy najpopularniejszym sposobem odtwarzania stał się strumień, słuchanie wprost z sieci.

Nie ma iPodów, ostał się tylko …Touch. A to iPod tylko z nazwy w sumie, bo to taki iPhone po taniości i bez modułu

Internet pozwolił na nieskrępowany dostęp do muzyki, pozwolił zapełniać pamięci odtwarzaczy mobilnych, zmienił zasadniczo sposób korzystania i dystrybuowania. Dzisiaj jesteśmy w zupełnie innym miejscu, przy czym nie zapominajmy o tym, co stanowiło wstęp do wspomnianego uwolnienia muzyki… bez iPoda, bez iTunes nie byłoby tego wszystkiego. Kupowanie muzyki z pliku zastąpiło dzisiaj strumieniowanie jej wprost z serwera, nie kupujemy już albumów (ogromny spadek udziału wirtualnych kramików, w tym wspomnianego iTunes) – wystarcza nam dostęp do nich za pośrednictwem usług. To właśnie rewolucja, a u jej początków widzimy właśnie iPoda. Można zatem zrozumieć decyzję Apple o zakończeniu sprzedaży odtwarzaczy audio, bo dzisiaj bez dostępu do Internetu… no właśnie, nie ma dzisiaj miejsca dla urządzeń bez sieci. Odtwarzanie bibliotek zgromadzonych lokalnie to już przeszłość. Rozumie to Apple i według mnie decyzja o zaprzestaniu produkcji iPodów Nano i Shuffle (niecałe dwa lata temu zrezygnowano z oferowania Classic-a) to zwiastun poważnych zmian w zakresie dystrybucji audio w iTunes. Apple Music to kluczowa dla firmy usługa, to coś co ma stanowić główny, a z czasem jedyny sposób dostarczania treści. Czy to oznacza koniec wirtualnego kramiku z muzyką, jaki znamy? Raczej jego poważną przebudowę. Myślę, że jedyne co może uratować downloady to znacznie lepsza jakość oraz ekskluzywne dodatki i pewnie w tym kierunku to pójdzie. Zwiastuje to też bardzo poważną przebudowę aplikacji iTunes, która obecnie jest… całkowicie przestarzała, nie odpowiada wymogom teraźniejszości. Pisałem o tym już wcześniej, przypomnę i napiszę to jeszcze mocniej…

Tak to było… pierwsza reklama telewizyjna z iPodem (2001)

Nie ma sensu oferować aplikacji, która powstała właśnie w celu gromadzenia treści multimedialnych lokalnie, która zbudowana była (i jest) wokół gromadzenia na nośniku plików w bibliotekach, z których to bibliotek korzystaliśmy m.in. mobilnie, użytkując na co dzień iPoda (albo inne urządzenia iOS, ale odtwarzaliśmy z pamięci tego urządzenia, nie z sieci). To relikt przeszłości. Stąd oczekiwana radykalna przebudowa tej aplikacji oraz jak wyżej całego kramiku. Dzisiaj najważniejsze jest Apple Music. Twój osobisty odtwarzacz to oczywiście iPhone, może być jeszcze (zamiast Shuffle, szczególnie w autonomicznym scenariuszu użytkowania) Apple Watch, a w domu za moment iPoda zastąpi HomePod (tak, rozumiem skąd ta nazwa, ale mogli się bardziej wysilić). To właśnie inteligentny głośnik z bezpośrednim dostępem do strumieni Apple Music (i raczej tylko Apple Music, co może dla wielu stanowić barierę… chyba że Apple wprowadzi nowe atrakcje do swojej usługi, w tym lepszą jakość) zastąpi wszystkie doki, głośniki ze złączami dla urządzeń iOS, a amplitunery, wzmacniacze – w ogóle całe audio – zamiast portu USB dla iPoda (stały element wyposażenia, praktycznie w każdym klamocie występujący) będzie oferowało AirPlay, względnie inny protokół bezprzewodowy, który da się pożenić z naszą elektroniką, także tą jabłczaną elektroniką (np. Chromecast). Za moment znikną z rynku ostatnie elementy, które kojarzymy z fizycznym przechowywaniem (w pamięci) muzyki. Pozostanie nisza, niszy, czyli audiofilskie DAPy, które na marginesie coraz częściej są usieciowione, pozwalają odtwarzać muzykę z usług streamingowych, strumieniować ją ze zdalnych serwerów.

Ikony

iPod to nieco ponad półtorej dekady rynkowej egzystencji, przy czym pierwsza dekada XXI wieku to czas jego ogromnej popularności, kiedy to stał się ikoną, symbolem wspomnianego uwolnienia muzyki. Był to pierwszy produkt nowego, odrodzonego z popiołów Apple pod wodzą Jobsa, firmy, która stała się najpotężniejszą korporacja w branży IT i jednym z najpotężniejszych przedsiębiorstw w skali globalnej. Na początku tej drogi był właśnie iPod. Było iTunes. Pamiętajmy o tym.

R.I.P iPods, R.I.P

PS. Mój ulubiony iPod Video wyzionął ducha jakiś czas temu, pamiętam ogromne wrażenie jakie zrobił sprowadzany, pierwszy model… pamiętam te dziesiątki tysięcy empetrójek, pamiętam jak to szło na modemowym łączu, pamiętam splątane (standard) „pchełki”, pamiętam jak najlepszy, kwadratowy Nano zanurkował mi w morzu i co to była za tragedia, pamiętam jak przyjemnie było zadokować grajka na dopiero co wyciągniętym z pudełka głośniku od Apple (tak był taki, świetny głośnik, był… teraz będzie HomePod), pamiętam pierwsze słuchawki blutetoothowe (nie pamiętam producenta, ale tragedia) sparowane z Touchem (no ale jw to w sumie nie iPod, prawda), wreszcie pamiętam, że Zeppelin z pierwszym oprogramowaniem fatalnie sobie radził w sieci, ale z docka (30 pinowego) można było, między innymi za pośrednictwem iPodów, grać muzykę bez żadnych problemów, od razu, bez żadnych hokus-pokus. Ehhh…

PPS. Wypadły z oferty modele 16/64GB Touch’a. Jest „nowy” 32GB, a 64 zastępuje 128GB… raczej nie wydaje mi się, żeby ten produkt doczekał się jakiejś aktualizacji, pewnie zniknie w przyszłym roku definitywnie z oferty.

12 lip
2017

Origami audio ;-) Encore mDSD czytaj USB DAC za grosze

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Aktualności, Audio, PC Audio, Slider, Streaming, Słuchawki | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie.pl

Przyjechał i od razu zjednał sobie moją sympatię. Przedwczoraj była mowa o ultra-endach, to dzisiaj dla odmiany mamy coś z zupełnie innej beczki, z przeciwległego brzegu oferty dla miłośników dobrego brzeminia… to produkt low-price audio. Nie low-end, bo patrząc na specyfikację, możliwości tego „pena”, wyraźnie widzimy, że niczego tutaj nie brakuje, a nawet jest coś ekstra (konwerter cyfrowy USB/(SPDIF)Toslink oraz prawdziwie wyczynowa obsługa hi-resów). Nie dziwię się, że Francuzi z Qobuza zachwycili się tym maluchem, tam (wiecie) bardzo lubią produkty wycenione bardzo rozsądnie (świetne oceny zbierały u niech Korgi), jednocześnie oferujące ponadprzeciętne możliwości. Co prawda nie mamy tutaj najnowszych kości C/A (jest ESS Sabre 9010K2M), ale upichcono z tego, co na płytce mocarnego zawodnika, bo interfejs USB działa na kości XMOS i jw. jest jeszcze konwersja C/C co rozszerza możliwości tego grzdyla. To USB DAC, co oznacza że pobiera energię z transportu. Na szczęście nie ma wyśrubowanych wymagań w tym względzie (ważne, bo jest iOSo lubny, a tam za duży drain power to komunikat i koniec kozaczenia, koniec zabawy). Plus, minus 20mA. W przypadku ultrabooka będzie to prawie niezauważalne, w przypadku handhelda zależy czy tablet, czy telefon. Tak czy inaczej można spokojnie pożenić z kieszonkowym komputerem.

Bardzo podoba mi się sposób, w jaki producent zaoferował swój produkt nabywcy. Bardzo. Pudełko niczym tytułowe origami odsłania najważniejsze informacje nt. sprzętu, widzimy z czym i jak podpinać, jak obsłużyć, skąd pobrać, jakie parametry to, to ma, a wszystko czytelnie rozrysowane na wew. i zew. stronie opakowania. Proste, skuteczne, sensowne rozwiązanie, w końcu z definicji nikt papierków dołączanych do produktu nie czyta, a tu mimochodem zapoznać się, zapozna i już wie. Mocno podkreślono obsługę DSD, co w tak budżetowym rozwiązaniu zasługuje na podkreślenie, szczególnie że nie jest to tylko obsługa dodana przy okazji, a konkret (DSD64/128), w pełni wspierany przez umieszczone na PCB układy. Na wyjściu analogowym w formie mini jacka nie tylko podepniemy jakieś słuchawki (sprawdzimy, czy także te trudniejsze), ale bez żadnych problemów aktywne monitorki (wspomnę jeszcze o nowych Fosteksach… tak, tak słuchawkowy Fostex wchodzi w kolumny moi drodzy, aktywne), jakiegoś DACa (optyk), ampa (dopasowali wyjście do różnych okoliczności… podobno). Dzięki DSD (DoP) będzie można via ROON z użyciem DSP wymusić granie wszystkiego jak leci w konwersji 1 bitowej. Fajnie. Fajne jest też to, że maluch da się bezproblemowo pożenić z Androidem/iOSem (via adapter CCK). To też sprawdzę, szczególnie że w zanadrzu czai się prawdziwa petarda ściśle powiązana z możliwością współpracy z jabłczanymi handheldami. Niebawem duży wpis o tym na HDO.

Konkretnie i na temat Niech inni biorą przykład jak można skutecznie zaaplikować niezbędne, użyteczne info nabywcy audioklamota. Bardzo!

Plastik fantastik? A gdzie tam, jest metalowe body, solidna konstrukcja, trochę to pękate (bo i konkret na płytce PCB siedzi), nawet jakąś regulację poziomu dali. Ta regulacja wygodą nie grzeszy, ale mniejsza, ważne jest to, że ten maluch może nam zapewnić obsługę plikowego audio, obsługę hi-resów na poziomie dużo lepszym* od wielu konkurencyjnych rozwiązań w zbliżonej cenie (gdzie zazwyczaj jest 24/96, nie ma DSD itp. rzeczy). Tak, mam tu na myśli m.in. bardzo fajne ważki, tj. Dragonfly’e Audioquesta. Testowaliśmy u nas pierwszą generację i wnioski były takie, że to świetne pod laptopa rozwiązanie, że stanowczo za drogo (Audioquest poszedł po rozum do głowy i obecna wersja czarna oraz czerwona wyceniona jest już znacznie bardziej rozsądnie). Mieliśmy także wiele innych USB DACów, teraz gra u nas nieco droższy iFI Nano LE i generalnie ten kierunek rozwoju PC Audio bardzo sobie chwalimy (ma to sens, także pod kątem popularyzacji lepszego brzemienia wśród osób, które nie mają najmniejszej ochoty wydawać średniej krajowej na klamoty). Encore mDSD wpisuje się w ten segment i to od razu na zasadzie „za mniej, ale więcej”. Doceniamy takie coś, bo w niewielkim budżecie zrobić coś dobrze to zawsze wyzwanie, to sztuka. Sprawdzimy na ile się Encore udało tym razem. Pamiętam ichnie słuchawki, które do nas trafiły, które przetestowaliśmy na HDO. To był już typowy low-end, ale też użyteczna, nie tandetna, całkiem sensowna propozycja dla kogoś, kto chce zapłacić „dyskontowo” za efektor.

mDSD (w detalu 499zł):

Słuchawki, głośniki, DACzki, amplitunery A/V i co tam jeszcze…

Regulacja poziomu realizowana fizycznie (w Audioquestach jest 64 stopniowa, przy czym w oprogramowaniu odtwarzającym sterujemy). Okazuje się, że żaden pic na wodę fotomontaż, a użyteczna wielce sprawa.
Szeroka regulacja, można zarówno z trudnymi (nausznikami), jak i IEMami pożenić i sterować z DACa. Opcja dla aktywnych kolumn? Takoż. Fajnie!

Micro dioda LED informująca o tym, czy leci PCM, czy może DSD jednak

A tak to wygląda w środku…

* USB: PCM 32/384 oraz DSD 64/128 DoP, via optyk 24/192 & DSD64 DoP

PS. Testuję właśnie coś, co zmienia reguły gry. Definitywnie. Chodzi o software. Niebawem dłuuuugi wpis z bardzo rozbudowaną fotogalerią. Rewelacja. Bez dwóch zadań. Rewelacja!

PPS. Wspomniany Qobuz pracuje mocno nad wprowadzeniem, jak zapowiadali, swojej oferty streamingowej w Polsce. Ma być w wakacje. Mają jeszcze plus, minus sześć tygodni na to. Czekamy!

23 kwi
2017

System audio na nowo? KEF LS50 Wireless. Nasze wrażenia

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Artykuły, Audio, PC Audio, Slider, Streaming | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie.pl

Sypnęli nagrodami, okrzyknęli rewolucją, przyznali tytuły produktu roku 2016-17… aktywny zestaw bezprzewodowy (o tym dlaczego uważam, że ta nazwa Wireless jest adekwatna dla tytułowych kolumn przeczytacie poniżej) KEFa mocno namieszał w głowach recenzentów, a właściwie to wszystkich osób zainteresowanych tematyką audio – każdy słyszał, że oto nadchodzi nowe, że oto zdefiniujemy system audio na nowo. Sam, czytając o tym produkcie, opisując założenia stojące za projektem oraz możliwości jakie oferuje (patrz nasz długi wpis opublikowany parę miesięcy temu), czułem że faktycznie, to może być TO. To znaczy co konkretnie? Ano, coś, co będzie odpowiedzią na zmieniającą się (bardzo) branżę muzyczną, branżę audio zarówno w kontekście dystrybucji, jak i sposobu konsumowania muzyki. Obserwujemy to od paru lat (a patrząc przez pryzmat Internetu, audio z sieci tj. Napstera/iTunes/iPoda nawet nastu), przy czym te bardzo radykalne zmiany w sposobie dostępu oraz sposobie słuchania muzyki (i w ogóle korzystania z dóbr kultury) niejako oddolnie wymusiły zmiany w sprzęcie audio. Kiedyś był przewód, były wielosegmentowe systemy, była płyta, kaseta etc., ale to już (zdaje się nieodwracalnie) przeszłość. Dzisiaj to brak fizycznego medium (przewód) oraz wygumkowanie fizycznego nośnika wyznacza kierunek. I właśnie dlatego KEF LS50 jest Wireless, choć pojawiły się wśród recenzentów, użytkowników głosy krytyczne, że jak to, że przecież przewody owszem są i że jakie tam bezprzewodowe, jak przewodowe… Sedno tkwi w zerwaniu z dwoma starymi dogmatami, że drut służy do transmisji (już nie) oraz, że gramy z nośnika (już od dawna nie). Muzyka z pliku, informatyzacja wszystkiego jak leci, a wraz z nią stopniowe wygumkowanie tradycyjnego źródła oraz innych, klasycznych elementów systemu stereo w konsekwencji przyniosło tytułowe TO – to, co miałem okazję nie tylko posłuchać, ale także dokładnie obadać pod kątem (takie czasy!) softwareowym, funkcjonalnym (możliwości oraz ograniczenia) oraz ergonomiczno-praktycznym.

Stojak, kolumna, skrętka i sieciówka. System.

KEF LS50 Wireless to pierwsza taka, ambitna, próba stworzenia czegoś nowego. I nie chodzi mi tutaj o to, że nikt nie próbował zastąpić niektórych składowych klasycznego systemu HiFi proponując aktywny zestaw kolumnowy, z integracją przetwornika, z dodaniem jakiegoś interfejsu bezprzewodowego. Nie. Tutaj mamy coś (potencjalnie!) dużo większego, ważniejszego, bo coś w założeniach KOMPLETNEGO. Faktycznie, LS50 Wireless ma zastąpić cały system audio i to system nie budżetowy, nawet nie taki z ambicjami tylko w praktyce każdy. Zastąpić, wyrugować, całkowicie wygumkować. Założenie jest tutaj bardzo proste. Muzyka jest z sieci w postaci streamingu, a system jest w kolumnach i to takich, które mogą (pasywne LS50) stanowić fundament dowolnego, w tym absolutnie high-endowego systemu audio. Ma to być maksymalnie proste w obsłudze, ma korzystać pełnymi garściami z najnowszych technologii cyfrowych, ma dzięki synergii wszystkich elementów (przetworniki, wzmacniacze, elektronika w tym interfejsy, procesory, ewoluujący software) oraz ultrakrótkiej drodze sygnału przynieść prawdziwy przełom i wyznaczyć nowy kierunek w całej branży.

Mogłyby być tylko te dwie paczki. Reszta zbędna.

Pytanie, czy to się KEFowi udało, czy ten nowatorski, taki właśnie – kompletny – system zaklęty w kolumnach głośnikowych jest spełnieniem wizji czegoś co dzisiaj tak chętnie określa się mianem „wszystko w jednym”? Wszystko w jednym z (znak czasów) ciągłym progresem, aktualizowaniem, ulepszaniem, dokonywanym nie na drodze fizycznej wymiany komponentów (przeszłość), a zmiany kodu w oprogramowaniu (teraźniejszość i przyszłość). Zamiast manewru kablami, zamiast podstawek, stolików, wymiany źródła, nowe wtyczki, nowe tryby DSP, nowe możliwości odtwarzania plików o (jeszcze) lepszych parametrach, albo jakiś nowych, niedostępnych wcześniej cechach (origami MQA? Mhm)…

Własne źródło dźwięku podpięte pod KEFy: EVO DAC 2 Plus z MBA

Sam stream? No to tyle wystarczy (widoczny LAN opcjonalnie, bo WiFi)

Zacznę od tego, co najważniejsze. Od brzmienia. Ten zestaw – uwaga – potrafi zagrać lepiej od pasywnych LS50. Wiem co mówię, bo LS50 udało mi się dość dobrze poznać (wspomniałem o tym parę razy na łamach) i choć nie przeczytaliście recenzji tych kolumn na HDO, to właśnie odpowiedź na zasadnicze pytanie – czy aktywne LS50 z całą tą elektroniką, mogą stanowić alternatywę dla high-endowego zestawu opartego na pasywnych LS50 (elektronika ModWright) – pokazuje w czym rzecz. To wspomniane przed momentem teoretyczne, ale także jak najbardziej realne, fizyczne, zalety integracji, zaprojektowania takiego całościowego systemu ze znakomitymi przetwornikami Uni-Q. Nie musicie zatem wydawać kroci na wzmacniacz, na osobne pre (o ile idziemy po audiofilsku, czytaj po bandzie, mnożąc składowe systemu tak, aby rachunek przekroczył granice zdrowego rozsądku ) oraz okablowanie (właśnie!). Wszystkie te elementy stają się zbędne. Nie ma fizycznego połączenia między, bo nie ma tego, co jest pomiędzy. Są tylko i aż Wireless-y (właśnie!) połączone zwykłą, komputerową skrętką. I tu – drobna dygresja bez złośliwości – współczuję serdecznie osobom, które słyszały różnice między kablami LAN (tak, do tych specjałów audiobiżuteryjnych piję i testów takowego okablowania). Mamy pakiety danych, lecą sobie cyferki po skrętce, czytaj komunikują się między sobą karty sieciowe i TU NIE MA PRAWA coś, cokolwiek wpłynąć na dźwięk! Koniec, kropka, amen. Także Wireless właśnie w kontekście audio, a nawet audiofilskim jest tutaj BARDZO NA MIEJSCU. Brzmienie jest swobodne, detaliczne, ze znakomitą przestrzenią, z precyzyjnym umiejscowieniem źródeł dźwięku, ogromne wrażenie robi dynamika tego zestawu. Głębia, klimat, soczysty, niski bas, koherentność poszczególnych zakresów to wszystko tutaj mamy, a mamy dzięki synergii, dzięki dopasowaniu każdego elementu. To gotowiec, tu nie drapiemy się nerwowo po głowie, nie martwimy się że coś nam bruździ, zwyczajnie nie szukamy dziury w całym. Słuchamy.

Wbrew pozorom, żadne AirPlay (bo tego nie ma) tylko BT. Tutaj będzie tylko podstawowy SBC, bo iPad, ale był też aptX, bo Mac

Wspomniany brak identyfikacji modułu BT w Bluetooth Explorerze…

Jak widać aptX jednak da się wymusić w BTE i mamy te lepsze jakościowo, sinozębne strumienie

Coś tam w DSP zmieniliśmy

Zauważyliście zapewne, że napisałem „potrafią”. Już wyjaśniam… bo tego brakuje w opisach, recenzjach tego zestawu, potrafią zagrać, ale nie zawsze tak samo i najlepszy efekt uzyskacie pod pewnymi warunkami (na marginesie, najlepsze rezultaty daje wykorzystanie zew. software i ew. DACa/streamera, o czym dalej). Cóż, witam w nowej rzeczywistości, kiedy możemy w tak wieloraki, tak dogłębny sposób wpłynąć jak nam zagra system bez jego fizycznej zamiany, bez fizycznej modyfikacji! Po pierwsze w zależności od wybranego sposobu transmisji oraz …oprogramowania, możemy uzyskać różne rezultaty. Zaraz to rozwinę. Po drugie mamy zaszyty w oprogramowaniu moduł DSP z możliwością dopasowania parametrów pracy kolumn do fizycznych uwarunkowań tj. pomieszczenie, ustawienia, materiału/podłoża i wielu innych czynników, które mogą mieć wpływ na finalny rezultat. Można zdać się na podstawowe regulacje, można też wejść do trybu ekspert. Jeżeli, a wg. mnie to jakby jedna z kluczowych składowych tego produktu, software będzie rozwijany, jeżeli te możliwości będą rozbudowywane to większość trudno-rozwiązywalnych problemów, tego co trapi każdego z nas w przypadku klasycznych systemów audio, przejdzie definitywnie do historii. I nawet nie chodzi tutaj o to, że tak będzie w przypadku tytułowego zestawu (we will see), tylko innych, podobnych, czy następnej generacji… to się dokona i będzie stanowiło zupełnie nowe otwarcie (rozwój najlepszego komputerowego oprogramowania do odtwarzania muzyki uwzględnia tego typu sprawy), to potencjalnie przewrót kopernikański w zakresie domowego audio. Kojarzymy systemy kalibracji kina domowego? Jasne, że kojarzymy, tylko że tutaj chodzi o (a nie wątpię, że można będzie to cyzelować, doprowadzając do perfekcji) highfidelity z dopasowaniem w czasie rzeczywistym odtwarzania do konkretnego miejsca. Tu i teraz.

DSD? Tak, ale tylko z zewnętrznym dakiem, który ma wsparcie dla 1 bitowego materiału. W przypadku takiego jak wyżej połączenia niczego nie usłyszymy

A tutaj gramy DSD via EVO i muzyka płynie sobie z Loop-a, audiochmurki (brak autoidentyfikacji w VOX player albumu 1 biowego – wiadomo to DSD), przy czym i tak potem następuje konwersja do PCM w kolumnach (zew. DAC na aux via ADC)

Binauralne nagrania …cymesik!

Tidal? Tylko via zew. oprogramowanie, albo via USB/AUX/SPDIF

Sposoby transmisji mają wpływ na to, co usłyszymy. Tak, oczywiście że mają, ale też nie zgadzam się z opiniami, że jest coś wyłącznie dla tych, co im (wiecie, rozumiecie) słoń nadepnął na ucho tj. dla domowników nie przykładających większej uwagi do aspektu jakościowego. Czytaj jest ten tam Bluetooth i w sumie to przejdźmy dalej. No jest i wcale nie jest tylko dodatkiem. Z minusów – nie ma obsługi kodowania AAC – także na Makówkach koniecznie wymuszamy aptX (Bluetooth Explorer), użytkownicy iCoś tam muszą obejść się smakiem, a w przypadku innych komputerowych źródeł dobrze, gdy ww. kodek jest wspierany. Wracając do dźwięku, gra to bardzo dobrze, według mnie przy ustawieniu kodeka aptX, nie znajdziecie wielu powodów do narzekań, to znaczy będzie to oczywisty wybór w sytuacji, gdy lecą strumienie z większości serwisów streamingowych (wyłączając Tidala), gdy zechcemy posłuchać sobie internetowych rozgłośni. Także nie przekreślamy BT, szczególnie że to najprostsza, bo natychmiastowa i prawie-że bezkonfiguracyjna metoda połączenia się z KEFami. Ciekawostka – we wspomnianym Bluetooth Explorerze nie znajdziecie żadnych informacji nt. zastosowanego układu i jego parametrów (brak danych). To pierwszy przypadek, gdy ten software kapituluje w zakresie identyfikacji. Oczywiście nie jest to wina BTE, nie zawinił tu software, to albo jakieś nietypowe rozwiązanie, albo specjalnie zablokowano identyfikację układu. Zostawmy identyfikację, przejdźmy do sieci. W przypadku WiFi (albo LANu, można podpiąć do routera przewodowo LS-y, można) mamy trzy niezbędne elementy równania. Musi być jakieś źródło muzyki (uPnP serwer), musi być software sterujący odtwarzaniem (uPnP kontroler), no i wreszcie efektor w postaci KEFów (uPnP odtwarzacz/end-point) być musi. Trzy.

Sterowanie głośnością z apki jest kompletnie bezsensu: za duże opóźnienia i zerowa precyzja. Pilot w dłoń, albo w górę i dygać do kolumny prawej

Właśnie, sam software nie jest mocną stroną KEFów. Po pierwsze, już samo wykorzystanie jako sposobu komunikacji ze światem zewnętrznym protokołu uPnP to cóż… porażka. Wiemy jak mało elegancki to protokół i jak ograniczony w swojej funkcjonalności. Zapomnijcie o gapless, zapomnijcie o natychmiastowej reakcji na komendy, zapomnijcie wreszcie …o innych protokołach transmisji. Nie ma AirPlay’a, nie ma Spotify Connect, nie ma DTS’owego pomysłu na stream, ani Google’owego (Cast). Ni ma. Wielka to szkoda i rzecz absolutnie do uzupełnienia i do poprawy, dodatkowo samo uPnP niestety nie daje nam tego, co dają inni. Na razie nie ma mowy o prostej integracji usług streamingowych (to po drugie), mimo że o tym wspominają zarówno producent, jak i (a to ciekawe) recenzenci. W firmowej aplikacji na razie niczego takiego nie znajdziecie, np. z Tidala bezpośrednio niczego nie prześlecie, ze Spotify takoż, trzeba posiłkować się zew. softwarem (np. Bubble uPnP, czy wspomnianym już Roonem, względnie JRiver). Cóż, inni integrują wszystko jak leci (opisywane u nas produkty Sonosa, Auralica i wiele innych) i tu KEF (a konkretnie zewnętrzna firma, która im to pisze – tu widzę pewien oczywisty minus, bo najlepiej jak ludzie od tego co tak ważne, tak kluczowe dla takiego produktu pracują „pod jednym dachem”) ma sporo do nadrobienia! Software wymaga polerki w zakresie UI/UX (nawigowanie utrudnione, niewielkie elementy, mało wyszukana oprawa), moduł DSP potrafi się wykrzaczyć, no i jw. szkoda, że nie ma DLNA choćby. Na szczęście biblioteki zew. wczytuje dość szybko (NASy), ale już z takiego iTunesa musicie najpierw pobrać muzykę (np. na telefon), by móc ją odtworzyć (bez sensu). Sumując, to co dzisiaj najistotniejsze wymaga dużej pracy i wiele tu należy poprawić, dodać, rozszerzyć. Na szczęście wszystko jest możliwe, bo właśnie taka jest natura tego typu all-on-one. Można wszystko. Wystarczy upgrade. Pytanie, jak dobrze poradzi sobie z tym zadaniem KEF?

Zatem idealnym partnerem dla opisywanych KEFów i czymś, co należałoby uwzględnić jako dodatkowy, konieczny koszt (przy cenie tego zestawu to nadal prawdziwa wg. mnie okazja) byłby właśnie alternatywny front-end. Tak, dobrze się domyślacie, mam tu na myśli Roona. To pełna integracja z Tidalem (obecnie także hi-resów), to dodatkowe możliwości, których na próżno szukać w firmowym rozwiązaniu, takie jak: niezwykle rozbudowane tryby DSP, konwersja do PCM sygnału DSD (sam zestaw nie potrafi konwertować plików jednobitowych, niczego nie usłyszymy odtwarzając taki materiał na KEFach z podpiętym PC bezpośrednio pod USB, choć konwersja w oprogramowaniu zew. może tutaj pomóc), nowatorski sposób nawigowania / interakcji z własną kolekcją, bibliotekami muzycznymi itd, itp w sumie to można by jeszcze długo wymieniać. Niestety same LS50W nie są (obecnie?) Roon Ready (jaka szkoda!). Nie obsługują protokołu RAAT. No tak, ale po pierwsze mamy wbudowanego DACa, a po drugie możemy posiłkować się jakimś nanoPC, wyspecjalizowanym komputerkiem z wersją oprogramowania Roon dla takiego end-pointu (np. MicroRendu, ale może być coś niewyspecjalizowanego tj. przetestowany u nas MiniX PC). Dzięki RoonBridge zainstalowanym na takim PC zintegrujemy sobie KEFy z Roonem. Moim zdaniem warto, bo dopiero w takich okolicznościach przyrody maksymalnie wykorzystamy potencjał tkwiący w tym produkcie. I tutaj jedynie można wyrazić nadzieję, że w przyszłości nie będzie takiej konieczności (dokładania do pieca ), bo same kolumny będą odpowiednio wyposażone, pardon, zaktualizowane (już sama obsługa któregoś z wymienionych protokołów wystarczy, by znacznie rozszerzyć możliwości).

Panel informuje co i jak, poziomu jednakowoż nie odczytamy (nigdzie)

Tak czy inaczej wystarczy wbić się do swojej sieci WiFi (jak donoszą inni recenzenci, proces nie zawsze kończy się sukcesem – kolejny kamyczek pod adresem programistów odpowiedzialnych za ten projekt) , albo korzystając z gniazdka LAN podpiąć kolumny do routera, by móc bez ograniczeń strumieniować muzykę ze swojego domowego serwera. To, nawet wyłączając potencjał, ale i wyzwania, związane z firmowym oprogramowaniem, coś, co jest otwarte na przyszłość, dzięki wspomnianym softwareowym alternatywom. Taka natura komputerowego audio i ten komputerowy system głośnikowy (mhm!) jest tego dowodem. To emanacja zmian jakie zachodzą dzisiaj w branży. Fajne jest to, że nie trzeba wcale znać się na komputerach. Owszem, ta wiedza daje określone możliwości (większe) wykorzystania drzemiącego w tym przełomowym produkcie potencjału. To prawda, ale jak dowodziłem wcześniej, nie musisz się znać, a i tak ten zaklęty w kolumnach system audio zagra lepiej od moim zdaniem dowolnego, składanego z wielu klamotów, zestawu audio w cenie dużo wyższej od tych niecałych dziesięciu tysięcy złotych, jakie przyjdzie nam zapłacić za Wireless-y. Doliczmy do tego koszt oprogramowania (widzicie, mam nadzieję, jak kluczowy, jak ważny obecnie to element) i nadal macie więcej za mniej, nie mówiąc o oszczędności miejsca, o braku komplikacji, o integracji z domowym AV (jest port dla suba, są złącza SPDIF, można spokojnie podpinać, dodajmy tryby DSP, a efekt będzie spektakularny). Także, wszytko w jednym? Owszem, bo gramofon takoż można.

Tak, to wszystko prawda, ale (no tak) to jednak dopiero początek. Bo rezultat, choć niesamowity, robiący ogromne wrażenie mógłby być lepszy. Wspomniałem o minusach, wspomniałem o brakach, nie uzasadniłem jeszcze do końca dlaczego tak sądzę, tak uważam. Nie będę już powracał do software, w fotogalerii z opisem będzie o tym jeszcze co nie co (przepraszam, takie zboczenie zawodowe ), natomiast w paru słowach o alternatywie dla zaszytej w KEFach elektronice z bardzo ważnym i (na razie bez satysfakcjonującej odpowiedzi) pytaniem. Brzmi tajemniczo? No, bo właśnie znakiem zapytania zakończę te impresje, wrażenia. KEFy grały (również) z testowanym, bardzo dobrym dakiem EVO 2 Plus od M2Techa. Podpiąłem go pod wejście liniowe, które skorelowane jest z… układem ADC (jak tam z transparentnością… zapytają sceptycy). Podwójna konwersja? Ano tak, mamy układ ADC, bo przecież same głośniki komunikują się między sobą w domenie zero-jedynkowej, tu co krok cyfra, to właśnie te zera, to te jedynki i tak aż do… No właśnie. Wejście analogowe jest tutaj pewną zagadką dla mnie.

Aux (mamy tutaj układ ADC, który konwertuje każdy sygnał do PCM 24/192)

Podpięcie zewnętrznego DACa dało mi możliwość odtwarzania plików DSD (późniejsza konwersja sygnału analogowego do PCM w kolumnach), skorzystałem z obsługi muzyki powyżej 24/192 (takie ograniczenia ma wbudowany w kolumny przetwornik), do tego mogłem ustawić konwersję muzyki zapisanej w PCM do postaci 1 bitowej. Rzecz jasna mogłem także skorzystać z trybu gapless, wszystko to stało się możliwe. Mając do dyspozycji podpięty pod KEFy zewnętrzny „streamer” pod postacią wzmiankowanego M2Techa z MacBookiem mogłem wygumkować braki KEFów, za cenę pewnego skomplikowania systemu, fizycznego podłączenia zew. źródła. Jasne, mniej jasne jest to, co usłyszałem. Wejście liniowe jest w tym wypadku specyficzne, bo raz że może pracować z podpiętym gramofonem (przy czym przedwzmacniacza trzeba), dwa skorelowane jest z układem konwertującym sygnał analogowy do postaci cyfrowej. Na pewno, mimo braku zmian w regulacji natężenia dźwięku, na dzień dobry jest głośniej. KEFy grają niezwykle rozdzielczo, precyzja tych kolumn zachwyca. Miałem jednak wrażenie, że z EVO było (jeszcze) lepiej. Ciekawe. Może to tylko kwestia dodatkowych możliwości w zakresie odtwarzania, a może…

Miałem wrażenie lekkiego zmiękczenia podczas odtwarzania za pośrednictwem interfejsu USB (wbudowanego w kolumnach), nie miałem takiego wrażenia gdy strumienie śmigały sobie bezprzewodowo, a jeszcze bardziej nie miałem takiego wrażenia, gdy słuchałem via AUX na EVO/Mac. Przy czym pamiętam, co napisałem wcześniej o wejściu liniowym. Eleganckiego pilota mogłem użyć do podstawowego sterowania odtwarzaniem wyłącznie w trybie wewnętrznego streamera, gdy grały kolumny via uPnP, w przypadku zewnętrznych źródeł można było sterować wyłączenie natężeniem oraz zmienić wybór tego, co gra. I tutaj pojawił się jeszcze jeden drobny, aczkolwiek od strony ergonomii, istotny zgrzyt. Panel dotykowy z zaznaczonym wyborem źródła znajduje się na górnej części obudowy prawej kolumny i jest oczywiście niewidoczny dla użytkownika. W firmowej aplikacji sterującej nie mamy żadnej informacji na temat wybranego źródła, ani możliwości wybrania innego. Pilot wyświetlacza nie ma, kolumny nie mają, także aby uzyskać wiedzę co jest wybrane musimy pofatygować się do prawej i sprawdzić, co tam świeci na panelu. Nawet, gdy nie będziemy niczego podpinać zewnętrznie do KEFów, to i tak czasami zechcemy zmienić źródło na BT, albo wrócić do WiFi/LAN…

Skrętka i sieciówka w lewej. Obie kolumny aktywne, obie z kartami sieciowymi, przetwornikami…

Głośniki mają optymalne warunki pracy, mamy ultrakrótką ścieżkę sygnału, dopasowane komponenty, synergię całego układu. To nie tylko wielkie wejście aktywnego zestawu głośnikowego jako alternatywy dla klasycznego systemu, ale całościowy pomysł na wysokiej jakości granie bez mnożenia bytów. Właśnie, to szansa na to, by niedoceniane w domu (a doceniane w studiu nagraniowym, czy u samych muzyków, twórców, DJ-ów) aktywne zestawy głośnikowe stały się atrakcyjnym „zamiast” dla typowych audioklamotów. Można tworzyć strefy (apka), choć prawdziwa zabawa w multiroom znowu wymaga zewnętrznego oprogramowania (tak, powtarzam się, znowu ten Roon). To ważne dzisiaj, bo jak już możemy w tak atrakcyjnej formie mieć całościowy system audio to w przypadku dużej chałupy byłoby miło, gdyby paroma kompletami dało radę zawiadywać. W komplecie macie już całe okablowanie (skrętka, kable sieciowe), takie o typowo komputerowej proweniencji, jak komuś nie w smak to można jakieś sieciówki inne niż te, co z pudła wypadły, dać (np. LoRady Supry… btw okablowanie Szwedów tj. USB/łączówki wykorzystałem w teście). No kto co tam lubi.

Tu, między innymi, tkwi potencjał

Sumując, to produkt, który wyznacza nowe w audio. Podobnie jak testowany u nas obecnie NAD C338 (btw popatrzcie, wystarczyło zintegrować CAST i już wszystko jakby jest) to zdefiniowanie na nowo systemu HiFi. Odejście od klasycznego zestawu klamotów na rzecz czegoś nowego, czegoś komputerowego, sieciowego (internetowego), podatnego na ciągłe udoskonalanie (przy czym za to udoskonalanie zapłaciliśmy już płacąc za kolumny, wsparcie mamy i powinniśmy mieć gratis). Fascynujące, ale zarazem trochę taka terra incognita. Dla osób obeznanych z IT pewne rzeczy są jasne, oczywiste, ale… mówimy o audio właśnie, o czymś, co wymyka się często prostym ocenom, nie da się (tylko) pomierzyć, nie da się łatwo opisać, czy zinterpretować. Komputer, a konkretniej kod staje się niezbędnym elementem równania. Pod pewnymi względami komplikuje to sprawę, ale daje też nieograniczone możliwości. Mój dream KEF50Wireless vol.2 (albo up )? Wszystkie niezbędne protokoły zintegrowane (tj. RAAT/DLNA/AirPlay/SpotifyConnect etc.), wbudowany DAC o większych możliwościach niż obecnie, no i rzecz jasna dopracowana apka (albo wszystkie streamingi, źródła – integracja, albo właśnie tylko DSP, wstępna konfiguracja, a resztę zostawić zewnętrznym aplikacjom). Wiele da się tu zrobić na drodze aktualizacji software. Reszty nie ruszać, bo zwyczajnie nie ma takiej potrzeby. Każda z kolumn ma swój dopasowany wzmacniacz, pełna synergia, mamy najlepsze wg. mnie połączenie jakie można sobie wyobrazić między kolumnami (skrętka), mamy fantastyczne UniQ… no ludzie, w tej cenie to rewelacja jest. Cały system. Za mniej niż dychę. Niezłe jaja!

Wielkie podziękowania za cierpliwość, za ciekawą wymianę poglądów oraz za udostępnienie gdańskiemu salonowi

Rozbudowana fotogaleria z opisem:

Tidal zintegrowany!

AKTUALIZACJA: Popatrzcie tutaj (Tidal natywnie w Wireless-ach) oraz tutaj (ROON + LS50Wireless = system).

Wykrakałem

26 mar
2017

Mass Fidelity Relay – czy to już? Bluetooth w HiFi, HiFi… Bluetooth

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Artykuły, Audio, PC Audio, Slider | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie.pl

Czekam na czarną, magiczną skrzyneczkę samogrającą Mass Fidelity (patrz nasz wpis o Core tutaj), ostatnio trafiła do mnie inna skrzyneczka – nie czarna a srebrna. Audiofilski odbiornik Sinozębny? Serio? A ki czort? Nie czekając podpiąłem i hmm…. tak ten interfejs nie brzmiał dotąd. No może ostatnio zmieniło się co nieco, bo najnowsze produkty wspieracjące aptX, nowe aptX HD to spory progres w temacie (sporo na ten temat na łamach HDO), ale… tak od razu HiFi, jakieś tam z zachwytu cmokanie, odnotowane zero różnicy w stosunku do takich np. AirPlay’ów? Kto by? No właśnie.

Mass Fidelity to beniaminek, ale wyraźnie czują blue…sa, wiedzą czym są strumienie bez „ale”, postanowili wyspecjalizować się w interfejsach sinozębnych. Chodzi o to, by pierwotnie ułomny sposób bezprzewodowego transferu pozbawić ułomności, by mógł stanowić równorzędny z innymi interfejsami sposób strumieniowania muzyki do systemu HiFi. Stawiamy skrzyneczkę, żadne tam parowanie z trybem mrugającej diody, nic z tych rzeczy, tylko prosto do celu – wybieram w ustawieniach źródła rzeczonego Relay’a i już. Zawsze gotowy do współpracy, wspierający najnowszą wersję kodeka aptX, działający bez opóźnień, także tych cholernie irytujących znanych z AirPlay’a (wciskam play i sobie czekam, czekam… beznadziejne to), opóźnień czasowych związanych z samym graniem (tu postęp jaki się dokonał w przypadku BT jest gigantyczny). To raz. Muszę przyznać, że stabilność parowania tego interfejsu z dowolnym nadajnikiem (komputer, handheld) robi spore wrażenie. Nie ma co porównywać z wieloma innymi produktami na BT, które zwyczajnie często, gęsto wymagają ponownego wprowadzenia w tryb parowania. Strasznie to irytuje, tutaj nie ma o tym mowy. Włączamy, wybieramy, gramy.

Dwa, to forma, wyposażenie i ambicje. Forma nie byle jaka, bo skrzynka po całości alu, a nie jakiś plastik fantastik, wyposażenie też konkret, bo niby „tylko” dwa dobrej jakości gniazda RCA, a tu niespodzianka – instrukcja informuje, że owszem, ale jeszcze dodatkowo konwertowane @ SPDIF elektryczne (dobry DAC z takim uzupełniającym wyposażenie usieciowieniem? No czemu nie? Jak się okazało podczas testów warto skorzystać z tej opcji!), a całość (te ambicje) to równorzędny partner w naszym wypieszczonym audio torze (salon i to co najlepsze fabryka dała, a portfel ledwo zniósł). Tak to na pierwszy rzut oka wygląda. Zacnie wygląda ten Mass Fidelity Relay. Zacnie.

» Czytaj dalej

21 lut
2017

MQA + Universal Music Group = nadszedł czas na hi-res audio

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Aktualności, Audio, PC Audio, Slider, Streaming | Komentarzy: 3 | Źródło: HD-Opinie, MQA, UMG

Z wielkiej trójcy pozostaje już tylko Sony, które jeszcze umowy nie ma. Warner oraz UMG to ogromny katalog wykonawców i – o ile nikt tu nie zawali – perspektywy streamingu hi-res prezentują się obiecująco. Tidal powoli rozbudowuje dział Masters, trwają rozmowy z kolejnymi (mniejszymi) labelami, wielu producentów sprzętu chce wprowadzić obsługę MQA do swoich produktów. Pozostaje kwestia przekonania odbiorcy, że to mu się opłaca, że to robi różnicę. Według mnie pomóc może to, o czym pisałem parę razy na łamach HDO – właściwie 90% benefitów mamy bez robienia czegokolwiek, tj. bez wymiany sprzętu… wystarczy software’owy dekoder. Ten jest w Tidalu, zaraz będzie w ROONie, będzie także dostępny w innych odtwarzaczach softwareowych… to naturalna kolej rzeczy. Myślę, że nikt nie będzie w takiej sytuacji na NIE, mimo że ocena „o ile i czy w ogóle lepiej” jest niejednoznaczna. I to też zrozumiałe i nie ma w tym niczego dziwnego, bo przecież można patrzeć na tę nowość ze sceptycyzmem. Tak właśnie robi publicznie Linn (ktoś, kto na streamingu i graniu z pliku zjadł zęby, jedna z firm z największym doświadczeniem w branży w tej dziedzinie), czy taki Schiit (tu bardziej jest na przekór i – ogólnie – „kto by sobie głowę zawracał pierdołami”). Moim zdaniem w całej sprawie ważne jest coś innego niż samo MQA. Tym czymś jest jakość źródłowego materiału, który to w tym przypadku musi być z definicji najlepszy (dostępny) i dzięki technologii, może zostać podany w najdoskonalszej (możliwej) formie. To zniesienie pewnego ograniczenia jakie dotyczyło wszystkich dotychczasowych form zapisu muzyki na różnego rodzaju nośnikach. Tutaj NIE MA OGRANICZEŃ, tu może być zwyczajnie najlepiej jak się da, może być jakość studyjna. I tu polemizowałbym z Wojtkiem Pacułą, który wielbi srebrny krążek, zapominając, że to zawsze tylko pewne przybliżenie, że są oczywiste ograniczenia, których się nie obejdzie, bo to składowa formatu, technologii, podczas gdy plik to otwarta karta… tu można naprawdę dążyć do absolutnej doskonałości, bo NIE MA OGRANICZEŃ, TE ZWYCZAJNIE W PRZYPADKU ZER I JEDYNEK NIE ISTNIEJĄ. Także nie ma co czarować, że nie będzie możliwości grania ze studio mastera w domowych pieleszach, bo właśnie takie możliwości oferuje teoretycznie dzisiejsza technologia. Tu i teraz. A że, co oczywiste, będzie się to jeszcze rozwijać, będą powstawały doskonalsze cyfrograje, będziemy dochodzić w tym zakresie do perfekcji (podobnie jak było z każdym formatem, technologią, urządzeniami) to nihil novi.

Sumując MQA to nie jest coś, co powinno zmuszać nas do pędzenia do sklepu po nowego DACa, bo NIE MA TAKIEJ POTRZEBY i można spokojnie patrzeć na rozwój tego rozwiązania nie zmieniając nic (no poza nowymi wersjami oprogramowania – przed tym się nie ucieknie – taki wymóg grania z pliku) w swoim klamotowym zapleczu. Oczywiście producenci, jak to producenci, będą nas przekonywać, że tak, że trzeba, że no przecież musi być obsługa (podobnie było z wyczynowymi parametrami PCM oraz obowiązkowym DSD), ale to tak naprawdę nie ma większego znaczenia. Są zwolennicy starych kości (specyfikacja UAC 1.0 – 24/96) i za nic nie chcą zmieniać swoich przetworników na nowe, „wszystkomające”, bo im to, co było, gra po prostu lepiej. I nie muszą, bo dekoder sprzętowy w przypadku MQA właśnie 24/96 maksymalnie obsługuje i wątpliwie by znalazł się ktoś, kto w ślepym teście dostrzeże różnicę między graniem w takiej jakości, a np 24/192 i więcej. Szczególnie, że wszystko co zapakowane w MQA o nominalnie lepszych parametrach (w tym materiały DSD, DXD) i tak nam taki dowolny jw. DAC zagra (wspierający UAC 1.0). Jedyna kwestia, która moim zdaniem (subiektywnie) robi różnicę to wspomniane DSD. Ten format ma potencjał i daje konkretne korzyści soniczne. Grając takie pliki dostrzegam różnicę, dostrzegam ją również korzystając z konwersji PCM @ DSD. To ostatnie na tyle do mnie przemawia, że obecnie właściwie inaczej plików nie słucham i to, co taka konwersja (DSP) robi z dźwiękiem zapisanym nie tylko bezstratnie (zazwyczaj FLAC, czasem bez kompresji w WAV), ale także stratnie (AAC, MP3) to …warto spróbować, naprawdę polecam samemu to sprawdzić. Dla mnie to rozwiązanie optymalne, bo mogę mieć ciasteczko i zjeść ciasteczko, mogę cieszyć się najlepszymi jakościowo plikami, doceniając dźwięk z takich źródeł, a jednocześnie słuchać praktycznie każdego materiału komfortowo (to właśnie na tym gorszym zastosowanie konwersji sprawdza się wyśmienicie!). I nie ma co się obruszać, że zaprzęgamy procesory do „robienia” dźwięku, softwareowe silniki DSP, bo to się przecież robi w studiu, na etapie masteringu, na etapie tłoczenia (fizyczny) czy tworzenia (plik) i w samym systemie audio… korzystamy z technologii, aby zbliżyć się do doskonałości w dziedzinie odtwarzania muzyki w domowych warunkach. To proces ciągły, który stanowi esencję działania, rozwoju całej branży.

UMG w oficjalnie wyrażonym stanowisku, głosem swojego przedstawiciela, wyraża entuzjazm i pełne zaangażowanie w działania mające na celu popularyzację dystrybuowania muzyki hi-res, oferowania najlepszej jakości dźwięku na rynku. I to – właśnie – cieszy, bo jeszcze do niedawna wraz z pojawieniem się (wcześniej) sklepów z muzyką zapisaną stratnie (pierwsza rewolucja cyfrowa z Napseterm, iTunes), a następnie serwisów streamingowych z „mp3-kami” (Spotify i reszta) wydawało się, że właśnie zatrzymujemy się na etapie „wystarczające”, „więcej nam nie trzeba”. To, wraz z odchodzeniem od fizycznego sposobu dystrybucji muzyki, tworzyło niebezpieczną sytuację możliwego regresu jakościowego. Paradoksalnie rozwój technologii (ogólnie) tworzył dla muzyki kiepskie perspektywy ze strumieniami mocno skompresowanego dźwięku, gorszej, nie lepszej jakości dostępnej powszechnie, stanowiącej nową rzeczywistość – o tyle przykrą, że za to nominalnie gorzej trzeba było słono zapłacić (i to nie mało, patrz iTunes z średnią ceną za skompresowany stratnie album, de facto nie będący naszą własnością). Także zaangażowanie takich gigantów jak UMG oraz Warner daje powody do optymizmu, bo to co jest w zasobach wytwórni, a co ze względu na technologiczne uwarunkowania, ograniczenia nie mogło „rozwinąć skrzydeł” teraz ma ku temu widoki i nie ma żadnych przeciwności technicznych, aby najlepsza jakość była dostarczana wprost do naszych domów (czy mobilnie – bo MQA, przypominam, przede wszystkim jest sposobem na takie ograniczenie transferu, by mobilnie dało się te hi-resy odtwarzać w obecnych realiach funkcjonowania sieci komórkowych).

W praktyce pliki z UMG w najlepszej jakości, którą może wytwórnia zaoferować, pojawia się niebawem na Tidalu (liczę, że to wspomniane powyżej, powolne uzupełnianie katalogu Master ruszy ostro z kopyta), niewykluczone że będą także dostępne jako downloady MQA w wirtualnych kramikach. Pozostaje czekać na to, co zrobi Sony. Firma mocno promuje hi-res (znaczki na produktach) i liczy na to (podobnie jak inne labele), że będzie można zarobić sporo na katalogu, oferując lepszą jakość. Rozmowy podobno ciągle się toczą, dla koncernu problemem może być to, że wcześniej sam próbował na tym polu szczęścia – bezskutecznie. Poza tym Sony dość anemicznie, ale jednak, wspiera DSD (w końcu twórca formatu) i jest zainteresowane komercjalizacją 1 bitowego zapisu na dużo większą skalę niż obecnie. Tu pojawiają się przeciwstawne interesy, bo MQA to rozwiązanie w oczywisty sposób konkurencyjne do ewentualnych planów Sony na polu dystrybucji muzyki z sieci. Tak czy inaczej pewnie dogadają się i MQA faktycznie stanie się swojego rodzaju platformą dla hi-resów w strumieniu (a także albumów do ściągnięcia, choć tutaj rokrocznie spada udział takiej formy dystrybucji muzyki). Wieloletnia licencja podpisana na cały katalog UMG daje nadzieję na popularyzację audio hi-res, na faktyczny progres w dziedzinie jakości dźwięku dostępnego dla konsumentów. To właśnie finalnie ta nowa jakość jaką niesie granie z pliku, połączenie wygody dostępu, braku regionalizmów, odejścia od DRMów (z zastrzeżeniem, że zmienia się sposób korzystania z bibliotek audio, ich lokalizacji!) z wyraźnym progresem jakościowym. To dobra informacja dla nas. Przy czym należy życzyć sobie, żeby nie tylko Tidal oferował dostęp do muzyki bezstratnie zapisanej. Nie musi być od razu MQA, może być jakość płyty CDA – to, wraz z rozwojem sprzętu i oprogramowania daje oczekiwany rezultat w postaci bardzo dobrego jakościowo dźwięku dostępnego dla każdego zainteresowanego.

26 wrz
2016

Transport cyfrowy za grosze lepszy od sprzętu za tysiące? Chromecast pomierzony

Podziel się na:

Autor: Antoni Woźniak | Kategoria: Artykuły, Audio, PC Audio, Slider, Technologie | Brak komentarzy | Źródło: HD-Opinie.pl

Niczym drzazga w d… Strona pewnego inżyniera, osoby która hobbystycznie mierzy, opisuje, krytykuje to co w audio niby ustalone, to co modne, to co najgłośniejsze, najbardziej nośne i rozreklamowane. Zapewne wielu speców od marketingu, od PR miałoby spory problem, gdyby wnioski jakie pojawiają się na ww. witrynie pojawiły się w „głównym” obiegu. Na szczęście (a nasze nieszczęście?) dla speców to niszowy site, na tyle niszowy że zapewne wielu z Was, drodzy Czytelnicy, nigdy o nim nie słyszało. Ja śledzę publikacje Achimagio’s Musigns od dawna i cóż – wniosek z lektury kolejnych publikacji nie jest dla branży przyjemny… wręcz przeciwnie… jest przytłaczająco miało przyjemny. To, co uważamy za pewne, przestaje takim być, po lekturze i nie chodzi tutaj o ślepą wiarę w pomiary, cyferki, wyrzucenie subiektywnych ocen do kosza. Nie. Chodzi o coś innego – chodzi o poparte doświadczeniem jasne, nie pozostawiające niedomówień, konkluzje. Coś jest, albo czegoś nie ma. W przypadku Achimagio każdy humbug, każda ściema zostaje bezlitośnie obnażona. Po prostu.

To miejsce, które każe nam, poszukiwaczom dobrego jakościowo brzmienia, przemyśleć parę rzeczy na nowo. Cały cykl artykułów o MQA (bardzo krytycznych w wymowie – będzie o tym osobny wpis) pokazuje w czym rzecz – dzisiaj zatraca się w wyścigu o kasę pierwotny sens całej zabawy, a że w przypadku komputerowego audio (cyfrowego zapisu muzyki, opublikowanego w sieci i odtworzonego w warunkach domowych – precyzyjnie rzecz ujmując) można wmówić prawie wszystko… to się w najlepsze wmawia. Nie ma (bo i być nie może) najlepszego, czy jedynego gwarantującego najlepszy efekt sposobu zapisu, rejestracji i nigdy nie będzie. Właściwie każda technika może w rękach dobrego rzemieślnika (mastering – dźwiękowcy) dać dobry, bardzo dobry efekt. Co więcej, w świecie streamingu, grania z pliku kwestia transportu opartego w 100% na sprzęcie komputerowym, bo każdy streamer to komputer, oparty na TYPOWYCH komponentach tj, układy Intela, procesory ARM, chipsety / płyty stosowane powszechnie w IT (choćby nie wiem jak był drogi, audiofilski i prze-zachwycający) jest… najmniejszym problemem, najmniej istotnym problemem w kontekście jakości brzmienia. Jeżeli byłoby inaczej, tzn. to właśnie ten element był krytyczny, to jak wytłumaczyć idealne wyniki pomiarów takiego Chromecasta (Audio) za 35$? Jak uzasadnić, że coś (realizującego dokładnie te same zadanie – przesłanie z źródła cyfrowo zapisanej muzyki i przesłanie tego dalej w domenie cyfrowej do reszty toru) za 3500$ (i więcej) właśnie …robi to lepiej, podczas gdy lepiej tego nie robi, bo NIE MOŻE? Co więcej (i gorzej dla high-endów) ten pizdryk radzi sobie równie dobrze, jako odtwarzacz, przesyłając dźwięk analogowo, już po konwersji w – podkreślam – akcesorium za 35 dolarów. Zresztą popatrzcie sami na ten wpis (pomiary toslinka tutaj) i wyciągnijcie wnioski. Ja korzystam z paru Chromecastów, intensywnie użytkuje i wnioski już wyciągnąłem. To się sprawdza, zwyczajnie, bez żadnego „ale” się sprawdza. Brawo Google.

Zero-jedynkowy świat to dla wielu świat niemal magiczny, trudny do rozeznania, bo (na pierwszy rzut oka) niezwykle skomplikowany, pełen technologicznego żargonu (w wydaniu marketspecjalistów coraz częściej – niestety – bełkotu). I na tym się żeruje, na tym bazuje, wciskając rozwiązania, które nie dają w praktyce żadnego progresu, żadnego magicznego „lepiej niż pierwotnie zarejestrowane”, żadnego tego typu bajerowania (właśnie!) jak to spece z lubością starają się nam wmówić. Patrząc na pomiary, a także własne oraz przedstawione na ww. stronie wnioski, można napisać tak (twarde fakty, pomijam subiektywne – gra bardzo dobrze, bo…)”…

Chromecast Audio:

pozwala uzyskać rozdzielczość na poziomie 17.5 bitów (wyjście analogowe, cyfrowo nawet 18.5), co jest wynikiem bardzo dobrym, lepszym od wielu cyfrowych źródeł za ciężkie pieniądze dostępnych na rynku, podobnym do wielu za dziesięciokrotność sumy, którą przyjdzie za niego zapłacić. Innymi słowy jest to transport, który po upgrade software faktycznie obsługuje materiał 24 bitowy (a nie tylko udaje, że to robi!),
ma pomijalny jitter (przypominam, mówimy tutaj o streamingu via WiFi), który pojawia się dopiero wtedy, gdy gramy 24 bity (@ SPDIF). W przypadku materiału 16/44 to rozwiązanie jest JITTER FREE, w przypadku 24 bitów pomiary wypadają gorzej, ale jitter i tak nie ma wpływu na degradację dźwięku w słyszalnym przez człowieka zakresie,
jest bitperfect* Warto to podkreślić, bo wiele drogich transportów NIE JEST bitperfect (na marginesie, wszystko co gra Wam wspomniane MQA z założenia nie jest bitperfect, bo MQA nie jest bitperfect),
dysponuje świetnie zbalansowanymi kanałami (analog) – żadnych odstępstw, żadnego mniej lub bardziej. Idealne 2Vrms!
pozwala, biorąc pod uwagę potencjał (35$!), na podpięcie bezpośrednie do reszty toru analogowo, byle nie były to wysoceefektywne słuchawki. Zwyczajnie, podepnijcie to pod swoje stereo,
ma wyjście cyfrowe (Toslink), które wypada bardzo dobrze i w testach porównawczych z bardzo dobrym przetwornikiem C/A TEAC UD-501 nie ma różnic w porównaniu z graniem via USB (PC) na wspomnianym DACu (16/44). To o czymś świadczy, nieprawdaż? Jako transport cyfrowy jest dobrze, ale równie dobrze zdać się na wbudowany, jak się okazuje świetny AKM4430, budżetowy, a jak widać doskonale wykonujący swoją robotę,
wyposażono w efektywny system buforowania, zapewniający odtwarzanie bez przerw dźwięku nawet przy dość kiepskim sygnale (opisane w artykule Achimagio 40%). Wiele nowoczesnych streamerów ma cholernie duże problemy w nawiązywaniu połączenia (a co tu mówić o bezproblemowym przesyle, graniu bez zakłóceń) i „wymięka” podczas prezentacji w sklepach (duże zakłócenia, liczne urządzenia podpięte na niewielkiej przestrzeni)
nie ma problemu z materiałem 24/88, co niestety przytrafia się wielu urządzeniom audio,
to najtańsze tego typu rozwiązanie na rynku (tańszego, w zakresie funkcjonalnym, nie ma), które zostało zaprojektowane jak trzeba. Jak widać nie trzeba laboratorium NASA, kosmicznych technologii, rzadkich materiałów z asteroidy, by coś niezwykle taniego wypadało w pomiarach blisko (albo dokładnie) wartości referencyjnych. To jest – jak podkreśla autor bloga – bardzo proste. Jitter, bitperfect, balans, rozdzielczość to konkrety, albo coś potrafi, albo nie potrafi (jest źle zaprojektowane, albo nie do końca dobrze) osiągnąć właściwych wyników. Tylko tyle i aż tyle! Dotyczy to także DACa za 5000$, streamera za 20 000 tysięcy i innych, audiokomputerowych wynalazków,
wypada jako źródło równie przekonywająco jak wspomniany TEAC UD-501 (to subiektywny osąd autora pomiarów). Mój? Patrz wyżej (strefy oparte na Chromecast A.)

Cóż mogę dodać? Może to, że oczywiście można inaczej i więcej, bo można chcieć obsługi DSD chociażby (tak, uważam że 1 bitowy materiał ma swoje specjalne cechy, które kojarzą się z graniem z analogowych źródeł, chodzi tu o subiektywny odbiór tak zapisanej muzyki, nie chodzi o żadne oceny lepiej/gorzej), można chcieć integracji z Roonem (niestety na razie nie ma możliwości wykorzystania Chromecasta w tym front-endzie, choć przymiarki trwają i mam nadzieję, że takowa integracja w wersji 1.3 oprogramowania się pojawi), można też mieć ochotę na dużego klamota po prostu, na połączenie wielu funkcjonalności (vide świetny skądinąd ADL Stratos) itd. itp. Nie zmienia to jednak ogólnej wymowy tego, co powyżej… nie ma i nie będzie czegoś takiego, jak Złoty Graal cyfrowego audio (za góry złota rzecz jasna), który pozostawia wszystko inne daleko w tyle. Czegoś takiego w przyrodzie nie ma i nie będzie (bo też jest jasny cel w przypadku transportu cyfrowego – da się to zmierzyć, da się stwierdzić, da się osiągnąć lub nie). Sprzęt za dziesiątki tysięcy złotych może nie spełniać formalnych wymogów, być zwyczajnie źle skonstruowany, mieć braki w obsłudze cyfrowego dźwięku (podstawowe) i choć nie wyklucza to automatycznie dobrego brzmienia, to nie może on brzmieć lepiej od tego, co zaprojektowano… lepiej. Nawet jeżeli to lepiej zaprojektowane kosztuje 35$. Tak podpowiada logika i trudno by było inaczej. Nie można udowadniać czegoś, czego nie ma. Nawet jeżeli dysponuje się najlepszym słuchem we wszechświecie nie można. Nie można, ale często gęsto to się właśnie robi.

Pod rozwagę.

PS. Do napisania tego wpisu długo dojrzewałem, musiałem sobie to wszystko poukładać. Poukładałem i cóż, tak to widzę. Wiem, że w ten sposób narażę się złotouchym piewcom czegoś, co wg. nich gra lub nie gra. Mniejsza o twarde realia, prawda? Kiedy to ucho w bezwzględny sposób „mierzy” i „dowodzi”. Dobrym określeniem na te do(wy)wody jest „zdaje się”, najlepszym według mnie, ale to automatycznie wyklucza dalszą dyskusję, bo przecież złotouchy powie „jest” i basta. Muszę szybko uporządkować listę kontaktową, coś czuję

« Poprzednie posty

Kabel co gra, ale nie tak, jak myślicie: Woo Phantom DAC

Harman (Samsung) kupuje Roon Labs! Się porobiło…

Bowers & Wilkins Px8 – spore rozczarowanie

„Analogowy” DRACO – taniej R2R nie znajdziesz. O!

Ale to gra! Co? No everSOLO Z6 gra. TEST

Alternatywa: Audirvana + stream highresaudio. Efekt? Tidal out!

Sonore microRendu z PSU CIAUDIO – megatest HDO

Prawdziwie bezprzewodowe kolumny stereo Aurender S5W

Nowa era w audio, czyli coś co wszystko zmienia: all-in-one Auralic Polaris

R.I.P iPod, R.i.P

Origami audio ;-) Encore mDSD czytaj USB DAC za grosze

System audio na nowo? KEF LS50 Wireless. Nasze wrażenia

Mass Fidelity Relay – czy to już? Bluetooth w HiFi, HiFi… Bluetooth

MQA + Universal Music Group = nadszedł czas na hi-res audio

Transport cyfrowy za grosze lepszy od sprzętu za tysiące? Chromecast pomierzony

Nawigacja

Adsense

Banner Kwadrat DFP

fanpage g+

fanpage

Banner Kwadrat 2

calman

Mapa strony

Najnowsze

Polecamy

O nas

Nawigacja

Adsense

Banner Kwadrat DFP

fanpage g+

fanpage

Banner Kwadrat 2

calman

Tagi

Mapa strony

Najnowsze

Polecamy

O nas