Czy można mieć przygotowany pod granie komputer w ultrakompaktowej formie za ok. 600-700 złotych (MiniX)? Taki, którego komponenty, cała konstrukcja idealnie wpasowuje się w pomysł na idealne źródło komputerowe? Okazuje się, że owszem, można, co więcej taki PC może być, w takiej cenie, wyposażony w pełną licencję Windowsa (8.1) z możliwością darmowego upgrade do wersji 10 (generalnie polecam, bo to synteza tego co udane w poprzednich dwóch systemach, tj. Win 7 oraz Win 8). W wersji z preinstalowanym oprogramowaniem multimedialnym (wersja Fooko), odpowiednio skonfigurowanym pod granie dowolnego materiału (podkreślam – dowolnego materiału, w tym egzotycznego, w rodzaju plików DSD, obrazów płyt SACD i tym podobnych, plików DXD, wszelkich formatów audio jakie znajdziemy w dystrybucji cyfrowej) , do tego z softwarem typu media center (Kodi) dającym w praktyce nieograniczone możliwości strumieniowania z sieci programów tv, filmów, muzyki oraz innych treści jakie przewidziano dla tego front-endu. Specyfikację tytułowego PC z opisem zamieściliśmy wcześniej w tym miejscu.

Ten komputerek, jest odpowiedzią na to co potrzebujemy z bardzo prostej przyczyny… popatrzmy na poniższą wyliczankę i sami wyciągnijmy wnioski:

• w pełni pasywna, bezgłośna praca – TAK
• dwa porty USB 2.0 z możliwością podpięcia dowolnych peryferiów, w tym przetworników C/A – TAK
• brak współdzielenia magistrali, de facto oba porty USB pozwalają na bezpośrednią komunikację, ultrakrótką drogę sygnału, brak interferencji – TAK
• ultra niski poziom jittera – TAK
• pełna komunikacja sieciowa we/wy obejmująca LAN/WiFi/BT – TAK
• przygotowanie na obsługę za pomocą pilota – TAK (czujnik IR z szerokim zakresem działania na froncie)
• pamięć flash, brak mechanicznego dysku – TAK
• slot dla kart pamięci (rozszerzenie pojemności wewnętrznej dla danych, możliwość wykorzystania sprzętu jako mini serwera) – TAK
• niski pobór energii, możliwość pracy 24/7, przygotowanie pod kątem front-endów multimedialnych (XBMC, KODI, ROON) – TAK
• wbudowany port HDMI, integracja z kinem domowym – TAK
• zewnętrzne zasilanie, wyprowadzenie problematycznego elementu poza obudowę komputera – TAK
• możliwość modyfikacji zasilania – TAK (zamówimy u Tomanka odpowiednią elektrownię w przyszłości i sprawdzimy co daje taki upgrade)
• odtwarzanie wszelkich możliwych formatów audio/wideo, w tym tych najbardziej egzotycznych, trudnych (wymagających) – TAK

Tak to właśnie wygląda. Słucham muzyki na tym systemie, złożonym z tego mini komputerka oraz przetwornika KORGA DS-DAC-100 na dzielonym systemie NADa (vintage) na Pylonach Pearl 20 i powiem tak – to najlepszy dźwięk jaki dane mi było słyszeć na kolumnach w moim systemie. Przytaszczę jeszcze Topazy 20, moje ulubione kolumny i chyba w ogóle się w tym brzmieniu zatracę. To jest genialne, jak ten system potrafi grać, system z punktu widzenia kosztów totalnie budżetowy, którego wartość liczona jest w maksymalnie dwóch średnich krajowych, ale to maksymalnie. Gra to z materiałem DSD (pliki dff – Depeche Mode, Dead Can Dance, Vangelis…) na nieprawdopodobnie wysokim poziomie. Nie wiedziałem, serio, że Perły zdolne są do takiej komunikacji, potrafią przekazać tyle informacji z nagrania (świetnego materiału źródłowego, bo nie mam wątpliwości, że to jedne z najlepszych plików jakie posiadam). Porównanie z płytą (to samo, na krążkach SACD via PS3) wypada na niekorzyść płyty SACD (całe dyskografie ww. czekają na szufladę, czy raczej na slot, bo tak to w PS3 wygląda).

…tyle, że jeszcze płyta ma coś do udowodnienia. PS3 z ekstraktorem wielokanałowym audio (opiszę rzecz niebawem), omijając gówniany tor analogowy konsoli, z przestrzennym brzmieniem z płyt SACD, może jeszcze pokazać, o co w tym graniu chodzi. Wyprowadzenie dźwięku via HDMI z jego późniejszym wydzieleniem do postaci analogowej 5.1 na wyjściach RCA i dalej do wzmacniaczy ma wraz z odpowiednim zasilaniem całości stanowić kolejny upgrade systemu DSD jaki buduję, podstawą jest KORG (USB), a dodatkiem, wielokanałowym dodatkiem ekstraktor HDMI. To będzie coś! Opisywany tutaj komputer PC tak zagra, konsola tak zagra, front-end Roon z Makiem tak zagra (z ekstraktorem). Ten ostatni, to też będzie eksperyment, zagra w ten sposób za pośrednictwem huba Thunderbolt. Podobno (oczywiście jako niewierny Tomasz, muszę najpierw sprawdzić na ucho) takie połączenie, podobnie jak podpięcie aktywnego huba (USB) między komputer a DACa, daje wymierne korzyści soniczne. Teoretycznie tak może być, bo Firewire, Thunderbolt działają na zupełnie innej zasadzie niż magistrala USB (trudno tu mówić o jitterze – jego tu nie ma, interferencjach, nie ma współdzielenia, jest realizacja łączenia sprzętu point-to-point, jako medium mamy światłowód) i coś czuję, że będzie to idealny upgrade dla podłączonych do takiego ustrojstwa DACów. Jak widać, ostro eksperymentujemy, ale właśnie po to, by udowodnić, że zamiast kupować za tysiące, czy dziesiątki tysięcy elektronikę, można inaczej dojść do znakomitych rezultatów.

Trochę odbiegłem od tematu, ale właściwie to było na temat. Bo Fooko / MiniX to takie niezbędne narzędzie właśnie, idealna rzecz do wykorzystania w roli komputerowego transportu, do tego końcówki (front-endu), wygodnego w sterowaniu, w obsłudze systemu odtwarzającego muzykę z pliku. Można w tym wypadku oczywiście do woli strumieniować z Internetu, ale według mnie najlepsze co można zrobić, to zainstalować sobie na takim systemie front-end, taki jak opisywany przeze mnie (nadal się zachwycam tym oprogramowaniem) Roon, gdzie mamy Tidala, czyli najwartościowszy (jest jeszcze Qobuz, ale to jednak nisza, niszy) serwis strumieniowy obecnie z bezstratną jakością strumienia, zintegrowanego w idealny sposób. Także taki PC to brama do odtwarzania muzyki z pliku, brama nieograniczonych możliwości w tym zakresie, a przy tym coś, co jest już zbudowane, przetestowane, z gwarancją, a nie stworzone własnym sumptem, z wszelkimi wadami takiego (DIY) rozwiązania. Na marginesie Roon w najnowszej odsłonie to także wersja dedykowana takim komputerkom właśnie, wersja 24/7, serwerowa, pozwalająca na obsługę zdalną z dowolnego handhelda (niebawem już jest wersja dla iOS).

Ten maluch świetnie się u mnie wpasował w system audio, w sumie lepiej niż dotychczas użytkowane, główne źródło komputerowe na Windowsie (tabletPC). Tablet poza wymienionymi powyżej zaletami, ma też wady (zawiadywanie energią w systemie MS, w porównaniu z OSX, jest niestety znacznie mniej stabilne, gorsze). Brakuje portu(-ów) USB w pełnym formacie (jest micro), HDMI działa z ograniczeniami i nie do końca stabilnie (co strasznie irytuje, fakt – jest ekran dotykowy – ale to wcale nie zaleta, bo jak w salonie wygodnie z tego korzystać, z przypiętym do DACa urządzeniem?), software na tym systemie (tablet) ma tendencje do zacięć, czego w opisywanym komputerze nie doświadczyłem ani razu (katuję rzecz od dwóch tygodni).

Ideał? Myślę, że blisko, na pewno w moim systemie sprawdza się to znakomicie, nie wymaga przy tym korzystania z czegoś, co tylko marnuje energię i raczej nie pracuje, nie jest przewidziane do pracy 24/7 (iMac, laptopy, a także tablet – trzeba uzupełniać energię w baterii, a wtedy jedyny port USB zajęty). Sumując te pierwsze wrażenia, bardzo pozytywne wrażenia, widzę ogromny potencjał tego produktu.Wymienione powyżej argumenty na tak, do tego bardzo atrakcyjna cena i pozytywne doświadczenia z użytkowania jednoznacznie wskazują z czym mamy tutaj do czynienia. Przypomnę, co o tym komputerku napisałem przy okazji recenzji DACa KORGa: „nano PC MiniX, robiący w tym wypadku za transport, został przeze mnie odpowiednio skonfigurowany na potrzeby przetwornika KORGa. To miniaturowy system na Windowsie bez zasilacza / baterii w obudowie ala przeskalowane nieco w górę odnośnie gabarytów Apple TV (wygląda identycznie), z zewnętrznym zasilaniem, z flashową pamięcią. Medium do transferu muzyki do transportu – LAN, dalej via USB DS-DAC-100 na nie współdzielonej magistrali plus wspomniana optymalizacja systemu. Bardzo ciekawy pomysł na dobre, komputerowe źródło według mnie, coś jak CAPSy tyle że w innym, dużo niższym budżecie.”

Test tego komputerka będzie jednocześnie opisem najnowszych możliwości oprogramowania (poza konfiguracją foobara, opiszę zmiany jakie wprowadzono w Roonie – to trzeba opisać, bo to mistrzostwo świata jest) oraz wskazówką jakie mamy alternatywy (przystępne, porównywalne cenowo) dla takiego systemu. Będzie więc o SB Touch z wszelkimi modyfikacjami, jakie zastosowałem w Squeezboksie na przestrzeni ostatnich dwóch lat (sporo tego ) oraz o PlayStation 3 w roli w pełni uniwersalnego źródła audio (wspomniany esktraktor HDMI, izolator pętli – coś co znają dobrze osoby za pan brat z tematyką car audio, modyfikacje software, hardware konsoli) o możliwościach zbliżonych do opartego na komputerze PC/Mac. To wszystko w jednym artykule? Cóż, mam nadzieję że się uda, mam pomysł na taki przekrojowy materiał. Dla pełnego obrazu (choć widzę, że bez USB się nie obejdzie – głupie ograniczenia SPDIF) sprawdzę także, jak Fookoo/MiniX zagra na naszym redakcyjnym torze via konwerter cyfrowy M2Tech HiFace Two (właśnie USB @ SPDIF). Podepniemy komputerek pod tor z przetwornikiem Arcama na tomakowym zasilaniu, sprawdzimy go w konfiguracji w jakiej gra na co dzień SB Touch. I jeszcze wspomniany Mac z Roonem na Thunderboltowym hubie…

Będzie tego, oj będzie…

AKTUALIZACJA: galeria prezentująca produkt wraz z opisem konfiguracji foobara oraz prezentacją możliwości, dodatkowych akcesoriów na naszym profilu fb oraz na głównej (to dla mających w nosie fb). Poniżej, w rozwinięciu, ze wspomnianymi zdjęciami oraz opisem konfiguracji software… )

Dystrybutorem sprzętu jest firma C4I

Niezbędny składnik: radiowa mysz (patrz niżej), albo taka klawiatura z gładzikiem na BT. Samo sterowanie? Jakiś pilot Windows Media, względnie aplikacja na iOS/Androida

PC Audio w salonie. Optymalnie

DSD, natywnie, bez ściemy

Taki niepozorny maluch, a tyle możliwości…

DSD natywnie. Zaczynamy od panelu sterownika KORGa, dalej zrzuty prezentujące konfigurację…

Ustawienia sterownika ASIO w foobarze

Mapowanie kanałów

Najniższe opóźnienia jakie można ustawić dla wyjścia, na dole widać komunikat o braku inicjacji sterownika pod Windowsem – prawidłowo, tak ma być! Omijamy  w ten sposób całkowicie system, oczywiście w innych aplikacjach, samym Windowsie nie uświadczymy żadnych dźwięków przy takiej konfiguracji audio w okienkach.

Ustawienia wtyczki SACD

A tutaj mamy sterownik pracujący pod kontrolą systemu operacyjnego (tylko PCM, nie odtworzymy w ten sposób na KORGu DSD)

Tylko PCM

System DSD: Korg DS-DSD-100 z MiniX/Fooko PC @ driverze firmowym ze skonfigurowanym foobarem. Natywnie, pewnie, brzmieniowo znakomicie!

Trzeba będzie popracować nad estetyką, uporządkowaniem „tyłów”, przewodów  

Niebieska dioda, jest DSD, bez konwersji, bez sztuczek, bez ściemy

Gotowi na muzyczną ucztę?