A to się porobiło, no porobiło! Niby nic, dalej jest 1.3, built jakiś tam 233, a tu nagle bomba… fundament, podstawa, to co stanowi jeden z kluczowych elementów Roona właśnie został radykalnie unowocześniony. Do tej pory korzystaliśmy z protokołu UDP, typowego protokołu streamingowego, funkcjonującego w najpopularniejszych rozwiązaniach AV na rynku tj. AirPlay albo komunikacyjnych tj. Skype. Tyle, że jak wiemy (oj wiemy) to rozwiązanie dalekie od doskonałości. Bardzo dalekie, bo interferencje to chleb powszedni, bo problemy ze stabilnością to wcale nierzadka sytuacja, brak możliwości działania w bardziej rozbudowanych (skomplikowanych) typologiach sieciowych to norma, a do tego jeszcze różne ograniczenia w zależności od przyjętej przez twórców implementacji. Wszystko to przez wybór niedoskonałego UDP, znacznie bardziej obciążającego klienta, TCP jest prostszy, efektywniejszy, dużo mniej łasy na moc naszego CPU. To właśnie z tego rozwiązania korzysta gigant YouTube oraz bezproblemowy (gdzie tylko się nie pojawi, na czym się nie pojawi, to działa bez żadnych „ale”) Netflix. Ważne! To właśnie z tymi strumieniami testuje się każdy konsumencki router. Ma być bezproblemowo i jest bezproblemowo.

RAAT to podstawa, gdy ktoś chce wykorzystać cały potencjał drzemiący w tym front-endzie

Roon Labs postanowiło coś z tym zrobić i zrobiło, ale jak zrobiło! Mamy nową, dużo bardziej zaawansowaną, lepszą metodę komunikacji, przy zachowaniu 100% kompatybilności ze wszystkim co do tej pory wykorzystywaliśmy „pod Roonem”. Mamy oparcie transmisji o protokół TCP. Każdy klamot będzie działał tak, jak działał do tej pory… wróć, będzie działał lepiej, bo będzie korzystał z czegoś co zapewni lepszą stabilność, pewny transfer, możliwość strumieniowania także w mocno rozbudowanych, skomplikowanych sieciach. Bez żadnej ingerencji, ba, można powiedzieć że w pełni przeźroczyście dla użytkownika. Super! Ktoś zapyta – ale jak to w ogóle możliwe. Już tłumaczę, możliwe bo cały pomysł na implementację protokołu TCP opiera się na CORE. Na rdzeniu front-endu. To właśnie tutaj (na komputerze, dedykowanym serwerze …o czym dalej) się dzieje. W przypadku końcówek, end-pointów tak naprawdę nic się (od strony użytkownika) nie zmienia. Odstępstwem jest Bridge, ale Bridge to ponownie komputer, a z komputerem nie ma problemu… zawsze da się to, to zaktualizować, bo dev przygotuje co trzeba (a nie że trzeba będzie czekać, aż firma xyz zauważy że coś nowego się pojawiło, podrapią się po głowie, po pół roku dojdą do wniosku że może warto, ruszą prace i… aaa!). Wszystko co jest RoonReady (obsługuje RAAT), wszystko co działa dzięki wsparciu oferowanym we front-endzie (LMS, Sonos, AirPlay) po tej, fundamentalnej zmianie, odtworzy muzykę jakby nic specjalnego się nie wydarzyło. Cóż, to jest właśnie dobrze napisany kod! I właściwa polityka wsparcia, gdzie wprowadza się nowe bez robienia ludziom pod górę. Brawo!

Niby nic (numeracja, jakby o drobiazgi chodziło), a zmiana fundamentalna dla mechaniki działania front-endu

To najważniejsza, ale nie jedyna nowość. Roon Labs dało radę nowym utrudnieniom jakie wprowadziło Apple (zabezpieczenia transmisji, identyfikacji w ramach Apple ID/ AirPlay) i od teraz każdy ATV (starej czy najnowszej, 4 gen.) działa jako airplay’owy end-point. Nie zdziwię się jak Roon wprowadzi jesienią AirPlay 2. To będzie w ich stylu, dać coś co jest na czasie, coś co otwiera nowe możliwości. Rzecz jasna będzie tak pod jednym, bardzo istotnym warunkiem. Ostateczny głos ma w tej sprawie Apple. Na razie współpraca odbywa się bezproblemowo, co owocuje możliwością strumieniowania w strefach na AppleTV oraz AirPorty Express (jak również wszelkie produkty firm trzecich obsługujące AirPlay). Zobaczymy co będzie dalej, bo niewykluczone że ambicją Apple będzie taka przebudowa iTunes, że… wyrośnie tutaj Roon’owi konkurencja, bo będzie front-end, będzie integracja wszystkiego w ramach pomysłów rodem z Cupertino. We will see.

AppleTV wraca jako airplay’owy end-point do Roona. Strefa gra, najlepiej 2-3 generacja z optykiem i dalej jakiś DAC. Dlaczego w ATV 4gen. to usunęli, komu to wadziło, no naprawdę nie wiem…

Bardzo wiele uwagi poświęcono tagowaniu, zaawansowanej (bardzo) edycji informacji nt. biblioteki audio. To jest coś, co wyróżnia Roona, bo możemy obecnie uzupełnić, albo wprowadzić praktycznie każdą możliwą informację na temat danego utworu, albumu, materiału muzycznego. Można stworzyć katalog, zbiór tak szczegółowy, że nawet w przypadku dziesiątek wydań tego samego kawałka, różnych jego wersji (live / studyjnych) będzie można bez pudła to, to otagować (najpierw auto a potem ręczna korekta), a następnie bezproblemowo nawigować po najbardziej rozbudowanej bibliotece nagrań. To potężne narzędzie dla dłubaczy, silnik opracowany i właśnie rozbudowany przez Roona działa bardzo sprawnie, a wspomniane możliwości edycji każdego bez mała elementu dają pole do popisu dla każdego kto lubi sobie wszystko poukładać na wirtualnej półce. Rozszerzyli obsługę tagów o nowe definicje (od teraz jest także pełna obsługa dla plików z iTunes) oraz konsekwentnie rozbudowują open-source’owy silnik taglib dodając usprawnienia własnego autorstwa, pozwalające na odczyt oraz edycję tagów w Roonie (do tej pory dodano m.in. obsługę plików 2GB, DSD, wave64 etc.)

Trafiona nazwa dla muzycznego OS-a

A to jeszcze nie wszystko, bo na koniec pozostawiłem drugą bombę. Roon ROCK to system operacyjny stworzony przez twórców tytułowego front-endu. Własny system. Lekki, szybki, wyspecjalizowany. Ma grać najlepiej jak się da w PC Audio, ma grać własny (raj dla DIY) system komputerowy, albo gotowy (bo Roon oferuje firmowego NUC-a – zaprezentowanego w Monachium Nucleusa). Jak ktoś chce się bawić w składanie swojego audio komputera to ma właśnie coś, co pozwala stworzyć wg. mnie idealny serwer audio, idealną końcówkę komputerową audio… Wspominałem o ekosystemie Roona. Tak, to jest ekosystem, bardzo wyspecjalizowany ekosystem, unikalny, gdzie liczy się dźwięk, muzyka. Tylko i aż. Takie nano pecety mogą skutecznie rozwiać obawy tradycjonalistów, dla których jakiś tam PC obok stolika audio to profanacja, to zło konieczne, to zło wcielone. Mała kostka, która „ogarnia” plus dowolna metoda, najbardziej użyteczna, najprzyjemniejsza dla użytkownika i już temat PC Audio mamy w pełni poskromiony. To ma sens! ROCK to coś więcej niż tylko rozwinięcie serwerowego oprogramowania, jakie można było sobie zainstalować na dowolnym komputerze (bez interfejsu graficznego, bo ten w serwerowym oprogramowaniu zwyczajnie niepotrzebny), czy NASie. To system. Bez zbędnych obciążeń, bez marnacji zasobów (w dedykowanym urządzeniu jakiś system musiał przecież do teraz śmigać). Musiał śmigać, ale już nie musi.

NUC od Roona

Bo jest ROCK. Yeah! Dają czadu, jw. dobrze dobrana nazwa. Bardzo dobrze To teraz solówa! Dla ambitnych, ze smykałką do majsterkowania, coś czuję, że za moment zobaczymy całkiem odjechane projekty.

PS. Nie wiecie co zrobić ze starymi, aktywnymi kolumienkami pod PC? Takimi jak całkiem fajnie grające T20 Creative’a? Zamiast się kurzyć, albo zamiast sprzedawać za grosze, wystarczy Roon i iCoś tam i mamy patent na strefę. Dowolny (serio, nawet bardzo leciwy) iPad, (iPod Touch czy iPhone**) i -jak na razie- Squeezepad, a za moment (czekam na to, bo pingwina mam od …bo ja wiem… 4 lat z okładem) iPeng – aplikacje przemieniające waszego starego iCoś tam w Squeezeboksową końcówkę, w end-pointa działającego pod Roonem. Wystarczy zainstalować, dać namiar na komputer z Roon Core (albo serwer whatever), a w Core dać wajchę na on w setupie (obsługa SB). I już. Tak właśnie ratujecie takie T20 przed zapomnieniem tworząc sobie strefę adhoc. Gdziekolwiek w chałupie. Fajne? Fajne. Można za grosze zbudować sobie multiroom, wykorzystując jeden z wielu ficzerów Roona. Ot tak po prostu. I nie zapominajmy, że taka strefa może być całkiem HiFi, bo zamiast T20 może być cyfrowo podpięty pod (jak staroć to staroć, nie?) 30 pinowy interfejs DAC* via CCK, a dalej właśnie całe HiFi może nam nawet zagrać , bo czemu by nie? iPad da radę 24 bity przesłać, zresztą iPhone i iPod też to potrafią, ale iPad jeszcze 96KHz wyrzuci po cyfrze na tego DACa (grajek i telefon maks. 48KHz).

*Tak, takiego właśnie, jak testowany iFi nano iDSD LE.

**tu będzie potrzebny iPeng

Przepis na 1-2-3? Bardzo proszę:

1

2

3

To trzy przed chwilą zagrało u naszego Czytelnika. Trzymam kciuki za team szlifujący wsparcie dla iPenga (ma być tuż, tuż), a tymczasem można wykorzystać każdego iPada/iPoda/iPhone w roli sieciowego odtwarzacza. I (jak wyżej) strefy sobie tanim kosztem stworzyć. A stare klamoty, audio graty, niech się nie kurzą, tylko niech zagrają. Choćby w miejscu medytacji, albo na ganku, albo na strychu, no gdziekolwiek przyjdzie nam na to ochota.

Kompendium informacji o Roonie, nasze testy, opisy, poradniki nt. front-endu znajdziesz pod tym linkiem, pod tym oraz pod tym a także tutaj i tu. I jeszcze o tu.