Tak sobie patrzę na to i się zastanawiam dokąd nas to zaprowadzi. Kiedyś high-end nie był oderwany od realiów, to znaczy był drogi, jasne, ale jednak w granicach zdroworozsądkowych. Mówimy o słuchawkach, nie o zestawach głośnikowych, wyczynowej elektronice – mówimy o czymś, co właśnie stanowiło do niedawna alternatywę dla arcydrogiego toru opartego na zestawie kolumnowym. Można było za 10-20% wartości takiego z absolutnie najwyższej półki, kupić najlepsze na rynku słuchawki. Pomijam Orfeusze, które były wyjątkiem potwierdzającym to co powyżej. Cóż, czasy mamy inne i dzisiaj systemy za parę milionów prawie nikogo już nie dziwią (mnie nadal dziwią), w przypadku słuchawek obserwujemy podobny trend. Oderwanie od realiów i gwałtownie rosnące ceny (tego, co okupuje szczyty katalogu wielu specjalistów z branży).
To drzewko „genealogiczne” ładnie pokazuje ewolucje ortodynamików HiFiMANa. I coś jeszcze. Tak, rosnące ceny…
Już nie high-end, a ultra-end. Nowe orto Susvara
A tu nowy wzmak EF-1000
Elektrostaty z elektrownią. Shangri-La. Pretensjonalne to trochę. Cenowo przebija sufit
W przypadku ortodynamików Susvara mamy coś (znacznie?) powyżej HE-1000, o których przeczytacie w przyszłym tygodniu, to coś dużo powyżej, bo same słuchawki wyceniono na 29 900 złotych. Trzydzieści tysięcy bez wzmacniacza. Ten zresztą też się pojawił w ofercie. Dedykowany. EF1000 ma być idealnym partnerem dla tych high-endów i całość swobodnie zamknie się sumą 50 000zł. A to jeszcze nie wszystko, bo będzie można zakupić niebawem elektrostatyczny model HiFiMANów z setem na bańkach 300B za … bo ja wiem… 60… 70 tysięcy złotych? W przypadku wzmiankowanego Sennheisera ultradrogi Orfeusz był i jest produktem pokazowym, takim „co to można zrobić, bez liczenia się z kosztami, bezkompromisowo”. Wyjątkowym. Zastanawiam się jak do tego odnieść najnowsze produkty HiFiMANa? HE-1000 są drogie, tak, ale do niedawna te 10-20 maks. tysięcy stanowiło nieprzekraczalną granicę. Jak widać, już nie stanowi. Co więcej, patrząc na obecny katalog widzę pewną prawidłowość. Produkty za kilka tysięcy. Dotyczy to także nowych IEMów. Złote RE-2000 to 2000$. Zbieżność raczej nieprzypadkowa.
LCDi4. „i” w nazwie oznacza, że zamiast militarnego kuferka z wielkimi planarami w środku, dostaniecie małe tekturowe pudełko z tym, co powyżej…
Właśnie. IEMy. Pamiętacie opis wrażeń ze stoiska Audeze na IFA 2016? Pokazali tam wtedy jeszcze prototypowe iSine 10/20, planarne dokanałówki. Grało to nieprzeciętnie, wyraźnie inaczej od wszystkich znanych mi konstrukcji tego typu (doków), firma podała ceny i te choć wysokie, mieściły się w rozsądnych ramach – tu płaciło się za oryginalną, niespotykaną gdzie indziej, zminiaturyzowaną technologię ortodynamiczną, zamkniętą w ultramobilnej formie. Tak było. Audeze postanowiło iść za ciosem i „budżetową” serię uzupełnić modelem wyczynowym. Za 2500 dolarów. U nas będzie to pewnie 11 a może nawet 12 tysięcy. Owszem kojarzymy FADa z jego superdrogimi dokami, owszem kojarzymy kilka modeli A&K też drogich, ale to co powyżej wyraźnie pokazuje trend, trend z coraz to droższymi produktami, które już zostały określone jako nowe zjawisko. Ultra-end. Pytanie tylko po co? Bo ludzie, dla których jakość jest istotna, zazwyczaj potrafią racjonalnie podchodzić do kwestii związanych ze sprzętem audio. Owszem, są w stanie wydać niemałe pieniądze, ale potrafią też ocenić to, co OTRZYMAJĄ w zamian.
Mam spore wątpliwości, czy droga jaką podąża tutaj branża, nie jest dla tej branży zgubna. Ludzie zaczynają (przy tej skali) wątpić w to, co z pudełka i wiecie co? Kompletnie im się nie dziwię. Zaczyna się robić dziwacznie, kiedy produkty bardzo dobre „wypierane” są przez… bardzo drogie. Mogą być świetne, ale zwyczajnie nie są warte pieniędzy, które wołają. To oderwanie od realiów, od tego, co podpowiada rozsądek. Tak, można oferować towary luksusowe, których wartość zasadza się wyłącznie na tym, że są… właśnie… drogie, ale w audio (chyba?) nie o to chodzi. Droga do perfekcji, progres, high-fidelity to subiektywny stan, ale jednocześnie (realne) dążenie, które wykracza poza kalkulacje biznesowe, do niedawana wręcz stało w opozycji do droga marka, do droga obudowa, do wodotryski. Kwintesencją była dobra inżynieria, świetne rezultaty (pomiary), innowacyjne know-how etc. Tak było, a jak jest? Teraz liczy się coś innego. Stworzenie urządzenia, które będzie wyposażone w ileś tam drogich lamp nie czyni automatycznie tego urządzenia wybitnym (brzmieniowo), a więc takim, które w najważniejszym aspekcie tłumaczy (broni) wysokie koszta nabycia. Zresztą tu nawet nie chodzi o to co w pudełku, tylko o mnożnik, który zaczyna nam niebezpiecznie nabijać takie marże, że właściwie nie ma nad czym i o czym dyskutować. To w końcu nie rakiety, a nawet nie leki (badania). To sprzęt do odtwarzania muzyki.
Susvara to zerwanie z nazewnictwem liczbowym na rzecz słów, które mają działać, oddziaływać na wyobraźnie nabywcy. To zabieg. Z pewnością te słuchawki to zwieńczenie długiej drogi jaką przebył HiFiMAN. Dobrze pamiętam HE-6, pamiętam świeżo HE-1000 i modele niżej pozycjonowane w ofercie. Dojrzałość (brak toporności pierwszych produktów choćby) jaką charakteryzowały się tysięczniki mówi wiele o tym, co to była za droga. Tyle, że tutaj mowa jest o słuchawkach będących alternatywą (ale nie cenową! Właśnie nie!) dla świetnego, high-endowego toru stacjonarnego opartego na kolumnach głośnikowych. Zamiast. Obok. Nieważne. Ważne, że płacimy za efektor w postaci nauszników tyle, co za wyczynowe kolumny. Nie wysokiej klasy, a najwyższej klasy (choć i tu widać od dawna wspomniany pochód w stronę kosmicznych cen – kilkaset tysięcy to wcale nie jest ostatnie słowo branży, wcale). Czyżby więc słuchawki awansowały? Czy stały się równie dobrym, albo nawet lepszym sposobem na reprodukcję dźwięków w warunkach domowych? Oceńcie sami. Ja mam wyrobioną opinię na ten temat.
Oto, jak je opisano w nadesłanych materiałach prasowych:
Membrana zainstalowana w SUSVARA jest jeszcze lepsza niż ta, z której skorzystano przy budowie obsypanych nagrodami HE-1000. Zniekształcenia jakie generuje znajdują się poza skalą pomiarową nawet najczulszych urządzeń. Swój najnowszy przetwornik producent określił mianem „zero distortion driver”.Poza ultra cienką membraną ważną rolę w całości odgrywa napylona na nią cewka o grubości mniejszej niż jeden mikrometr. Zapewnia to super szybką reakcję membrany na impuls prądowy, co przekłada się na dźwięk porównywalny tylko z naturalnymi wrażeniami słuchowymi. Słuchawki wyznaczają zupełnie nowy standard rozdzielczości, szybkości i poziomu otwartości dźwięku.
Nowe magnesy okalające membranę z napyloną cewką pozwalają na minimalizowanie negatywnych odbić generowanego dźwięku. Skonstruowano je w technologii przypominającej rozwiązania stealth pierwszy raz użyte w bombowcu F117, tak aby był on niewidzialny dla fal radarowych. Podobny cel przyświecał konstruktorom magnesów w SUSVARA – tak aby były one „niewidzialne” dla fal dźwiękowych, które są generowane przez ultra cienką membranę*.
Opatentowane maskownice „window shade” – rozwiązanie znane z HE-1000. System metalowych maskownic zewnętrznych, których zadaniem jest tłumienie odbić dźwięku wydobywającego się ze słuchawek. Dzięki redukcji niechciany dyfrakcji praktycznie zlikwidowano odgłosy przepływającego przez szczeliny powietrza oraz wszelkie niechciane odgłosy z tym związane.
Hybrydowe nausznice – asymetryczne nausznice łączące skórę z poliestrem w kształcie dopasowanym do fizjologii ludzkiego ucha. Zakrywają w całości małżowiny i opierają się bezpośrednio o skórę głowy co w połączeniu z otwartą konstrukcją gwarantuje komfortowy odsłuch na wiele godzin. Poliestrowy materiał został zastosowany w celu uzyskania jak najwyższej rozdzielczości dźwięku.
Pałąk ze stopu rzadkich i bardzo lekkich metali – za wygodę odpowiada specjalnie opracowana struktura łuku, pałąk na głowie opiera się na perforowanym pasie z naturalnej skóry dla lepszego odprowadzania ciepła, obudowa przetworników fornirowana naturalnym drewnem.
To wszystko w cenie, jw. 29 900 złotych.
* …trochę na lotnictwie się znam, wojskowym. Publikowałem swego czasu w Armii. Porównanie obu tych rzeczy ma wyłącznie charakter marketingowy, bo obie te rzeczy NIE MAJĄ ZE SOBĄ NIC WSPÓLNEGO. Absorbery fal radarowych, specjalne powłoki, dodatkowo konstrukcja zoptymalizowana (odpowiedni kształt płatowca, w przypadku F117 dobrany w jedyny możliwy ówcześnie sposób, dla minimalizacji odbić w kierunku wrogiej stacji radiolokacyjnej) nie mają nic wspólnego z magnesami w najnowszych, flagowych HiFiMANach. Analogia jest tutaj mniej więcej taka: my też chcieliśmy coś „ukryć”, „zminimalizować”. Tyle. Nawiązanie do F117 przypomina mi podobny zabieg iFI Audio (tam w materiałach mamy francuskiego Rafale). Cóż, jw. trochę się na tym znam i mówiąc delikatnie: nie kupuję tego.
A co z LCDi4? No przecież to LCDeki są! Serio? No niby tak, tylko w formie dousznej, czytaj przenośnej. Przenośne słuchawki wyczynowo-high-endowe? Czy to nie jest oksymoron? Czy nie ma w tym jednak przesady? Nie wiem, ale rozsądek podpowiada mi jedno – poza domem (bo chyba taki jest cel noszenia IEMów?) trudno o skupienie, trudno o warunki optymalne dla całkowitego zatopienia się w dźwięku. No dobrze, pal licho warunki, w końcu może to być coś, co zabierzemy do limuzyny z szoferem, do prywatnego jet-a. Ok, wtedy faktycznie możemy zanurzyć się w tym, co oferują te słuchawki, przy czym to nadal są doki, nietypowe doki. Mobilne słuchawki, słuchawki przenośne, przy czym w przypadku słuchania na wynos dość specyficzne, bo osobliwe (wygląd) oraz trudne (ergonomia, otwarte/wyzwanie dla otoczenia). Za co więc płacimy? Za nawiązanie do serii LCD oczywiście. Bo iSine (nawet 10, nie mówiąc o 20-kach) wg. mnie w kompletny, pełny sposób pokazują w czym rzecz, oferując dźwięk nieIEMowy, otwarty, przestrzenny wielce, bez ograniczeń typowych dla klasycznych konstrukcji. Zresztą przyznaje to wprost CEO firmy Sankar Thiagasamudram: „Planarne słuchawki douszne LCD-i4 oferują ten sam najwyższy poziom reprodukcji dźwięku, z którego znane są oryginalne LCD-4, oferując niesamowite doznania muzyczne wszystkim melomanom zarówno w pomieszczeniu, jak i na zewnątrz”. Nawiązanie.
Zagrają przy wsparciu zew. mobilnego ampa, bez nie zagrają, albo słabo zagrają…
No dobrze, zatrzymajmy się przy tym sformułowaniu. LCD-eki są duże, ciężkie, dość wygodne, oczywiście wyłącznie stacjonarne. Oferują wiele, kosztują sporo, są słuchawkami, które mają określony potencjał, w paru kwestiach będąc jednymi z najlepszych, o ile nie najlepszych po prostu (ale tylko w paru!) nauszników na rynku. Czym są LCDi? Czy to próba przeniesienia tego, co powyżej, do czegoś przenośnego? Śmiem wątpić. Na pewno są równie fascynujące, co wspomniane, dużo tańsze, wykorzystujące jednakowoż ten sam pomysł, tę samą konstrukcję, ideę, modele iSine. Może nawet bardziej. Ale czy to od razu czyni z nich odpowiednik stacjonarnych LCDków? Hmmm. Też są jak iSine „otwarte”, też wyposażone w przetwornik planarny, tyle że większy, bo 30mm. Konkretnie:
- LCD4 film technology – only 0.5 microns thin
- Vibration dampening magnesium housing
- Fluxor magnets and Uniforce voice coil design
- 30mm largest in class planar magnetic driver
- Custom silver-plated OCC premium cable
- Semi-open design for widest, most accurate
soundstage
Parametry jak widać poniżej:
Wyczynowe, ale to nie są customy, to nie są słuchawki zdolne zastąpić stacjonarne nauszniki (nie ta wygoda, nie te… możliwości). Także obok. Za tyle ile jeszcze do niedawana kosztowały flagowce. Nausznikowe. Mobilne LCDeki za 2500 dolarów. Mhm.